معمولاً گیاهان عملکردهای مفیدی دارند که غالباً در هماهنگی و سازگاری با محیط اطراف هستند. ولی چه اتفاقی می‌افتد که بعضی گیاهان به چیزی که در تماس با آنها باشد، صدمه می زنند؟ آیا در این حالت هنوز با محیط پیرامون هماهنگ هستند؟ آیا این یک واکنش تدافعی برای حفظ بقا است یا هدف از حمله، چیرگی بر محیط پیرامون است؟ گیاهان و گلهای رنگارنگ زیبا گاهی اوقات به اندازه یک مار سمی خطرناک هستند. تنها دفاع آنها آسیب رساندن و صدمه زدن به عامل مهاجم است که ممکن است به صورت خار یا به صورت ماده سمی، پس از خوردن گیاه باشد. این مطلب خطرات موجود در طبیعت و چگونگی آسیب رسانی هنگام مصرف خوراکی بعضی گیاهان یا خطرات تماس با آنها را مرور می کند.
دافنه
دافنه، که گیاه بهشتی نیز خوانده می شود، یک درختچه با ارتفاع ۱ تا ۱.۵ متر و بسیار رایج و محبوب در آمریکای شمالی است. تمام اجزاء این گیاه شامل مواد بسیار سمی و مضر است ولی بیشترین تجمعِ مواد سمی درون پوست بیرونی، شیره و میوه گیاه ذخیره شده است. تعدادی از دانشمندان بر این عقیده هستند که عصاره دافنه پتانسیل درمان سرطان خون را دارد؛ اما در صورت وجود مقادیر بسیار کمی از ترکیبات سرطان زا، می تواند عامل پیشرفت این بیماری باشد. رنگهای جذاب و خوش نمای میوه های این گیاه کودکان را جذب خود می‌کند. بنابراین اگر گیاه دافنه در باغچه خود دارید باید تمهیدات لازم را برای دور نگاه داشتن بچه‌ها از آن انجام دهید. حتی جویدن یک میوه از این گیاه باعث ایجاد سوزش شدید در گلو و دهان می شود. مصرف چند میوه نیز می تواند موجب دردهای معده، سردرد، مشکلات گوارشی، هذیان و تشنج شود و در صورتی که فرد قربانی به حالت کما برود، احتمال مرگ وجود دارد.
خرزهره
این گیاه به عنوان یکی از مرگبارترین گیاهان روی زمین شناخته شده است. در واقع، خرزهره با اینکه بیشتر برای تزئینات استفاده می شود، به قدری سمی است که یک برگ از آن برای کشتن یک انسان بالغ کافی است. مواد سمی در گلها، شاخه، برگها و میوه ذخیره می شوند و زمانی که این گیاه بلعیده می شود به سرعت بر روی قلب، دستگاه گوارش و سیستم عصبی بدن اثر می گذارد. با وجود اینکه این گیاه در کشورهای حاشیه مدیترانه و آسیا، گیاهی بومی محسوب می شود، امروزه به صورت گسترده در کل جهان کاشته می‌شود. خرزهره یک درختچه بسیار زیبا و در عین حال بسیار سمی است.
شابیزک
این گیاه که با اسامی گیلاس شیطان، گیلاس سیاه و بلادونا خوانده می‌شود، بسیار خطرناک و سمی است و زمانی که به مصرف خوراکی برسد باعث قطع ناگهانی صدا – ناشی از مشکل تنفسی و حنجره – و تشنج می‌شود. به شکل شگفت آوری اسبها، پرنده ها، گوسفندان، گاوها و خوکها در مواجهه با اثرات آن مصون هستند. تاریخ دان یونانی پلوتارک (Plutarch) در مورد از بین رفتن لشکر نظامی به وسیله این گیاه داستانی نقل کرده است و همچنین افسانه ای وجود دارد که در جنگی سربازان دانمارکی با شرابی که از این گیاه به دست آمده بود، مسموم شده اند.
شوکران آبی
گیاه شوکران آبی از خانواده هویج ها است که به عنوان سمی ترین گیاه آمریکای شمالی در دپارتمان کشاورزی آمریکا (USDA) شناخته می‌شود. در حالی که گلهای کوچک و ساقه های گل مضر نیستند، اما ساقه های شوکران آبی مملو از شیره ای سمی شامل ماده بسیار مضر سایکتاکسین (cicutoxin) است. خوردن مقدار بسیار کمی از این ماده سمی باعث اختلالات سیستم عصبی و تشنج می‌شود. همچنین هر گونه تماس دهانی با این گیاه خطرناک و مرگبار است.
تاتوره
شیپور فرشتگان یا تاتوره که بیشتر به دلیل بوی مطبوع و متمایزشان شناخته می شوند، به صورت معمول در باغچه های خانگی یافت می شوند. متخصصان بر این عقیده هستند که تمام اجزاء این گیاه سمی است و اثرات مضر آن منجر به حالت توهم می شود. تجربه های بسیار دردناک و ترسناکی در مورد عوارض مصرف خوراکی این گیاه – از جمله فلج شدن ماهیچه های دهان، پریشانی، افزایش ضربان قلب، خشکی دهان، سردردهای میگرنی، توهم های بصری و شنیداری، مشکلات دیداری و مرگ – وجود دارد.
کرچک
ترکیبی که در دانه سمی این گیاه وجود دارد این گیاه را تبدیل به مرگبارترین گیاه موجود در کره زمین کرده است. این گیاه به عنوان رکورددار سمی ترین گیاه دنیا در کتاب رکوردهای جهانی گینس ثبت شده است. به بیان واضح تر، تنها دانه بسیار کوچکی از این گیاه کافیست که یک انسان بالغ را در عرض چند دقیقه بکشد. روغن کرچک بعد از جدا شدن ماده سمی این گیاه ساخت می‌شود و خطری به لحاظ سمی بودن ندارد. مصرف دانه این گیاه باعث احساس سوزش در دهان و گلو و درد شدید در شکم شده و در عرض ۳۶ ساعت مشکل گوارشی خونی ایجاد می کند. همچنین عدم درمان به موقع، پس از ۳ تا ۵ روز باعث مرگ خواهد شد. نکته عجیب این است که این گیاه در تمام جهان، بخصوص کالیفرنیا، برای اهداف تزئینی کاشت و رشد داده می شوند.
ایشک
این گیاه به عنوان یک درختچه خزنده با خوشه هایی متشکل از تعداد زیادی میوه رشد می کند که شباهت زیادی با انگور دارند. این گیاه هسته دار بیشتر در ناحیه شرقی آمریکای شمالی یافت می‌شود و اگر به مصرف خوراکی برسد برای انسانها بسیار سمی است، اما پرندگان می توانند از این گیاه بدون هیچ مشکلی تغذیه کنند. بسیاری از مردم این گیاه را با انگور وحشی خوراکی اشتباه می‌گیرند در حالی که میوه گیاه می تواند کشنده باشد. نکته کلیدی که برای تشخیص این گیاه وجود یک هسته هلالی شکل بزرگ درون آن است در حالی که انگورها چند هسته ای هستند.
گل یخ
این گیاه، که به نام سم بوشمن نیز شناخته می شود، به طور خاص توسط گروه های قومی در آفریقای جنوبی جهت سمی کردن نوک تیرهای کمانشان استفاده می شده است. بر خلاف اینکه این گیاه گلهای معطر و میوه آلو مانند خوشمزه ای تولید می‌کند، شیره ساقه آن می تواند کشنده باشد. اگر چه برگهای این گیاه کاربرد پزشکی و درمانی دارند، ولی در مجموع باید از آن حذر کرد.
دیفن باخیا
طرح شاخص برگ گونه های مختلف از گیاه دیفن باخیا در بسیاری از خانه ها یافت می شود. بر اثر جویدن ساقه، تورم سریع دهان و گلو همراه با درد شدید ایجاد می شود. همچنین ممکن است موجب اختلالات تکلمی شود که می تواند چند روز طول بکشد. تمامی قسمتهای این گیاه سمی هستند. باید از تماس چشمها با شیره این گیاه جلوگیری شود؛ زیرا باعث درد شدید و تورم چشم ها خواهد شد. از طرفی این گیاه گلدانی، برای محیط‌های داخلی بسیار محبوب و پرطرفدار است که برای تصفیه هوای داخل ساختمان نیز مفید است.
زرآوند سفید
این گیاه که بیشتر به صورت وحشی یافت می شود دارای برگها و ساقه های مارپیچ و گلهای سفید کوچک و مملو از الکل اشباع نشده ای به نام ترمتول است. این گیاه به عنوان بزرگترین خطر برای گاو و گوسفند به شمار می رود. این گیاه به قدری قوی است که تنها نوشیدن شیر یا حتی خوردن گوشت گاوی که قبلاً از این گیاه تغذیه کرده باعث مریضی شدید و حتی مرگ می شود. امروزه پرورش و رشد این گیاه خطرناک در اغلب مواقع برای جلوگیری از مسموم شدن احشام، کنترل شده است. در دهه ۱۸۰۰ میلادی، مسمومیت ناشی از مصرف شیر سمی حیوانات، بسیار شایع بوده و جان بسیاری از افراد را گرفته است. به عنوان مثال مادر آبراهام لیکلن، نانسی هنکس لینکلن، بر اثر این مسمومیت جان خود را از دست داد.
هنگامی که چنین حقایقی را مطالعه می‌کنیم، بهترین درک و نتیجه ای که می‌توان گرفت این است که بدون داشتن دانش و اطلاعات از نتیجه احتمالی، گیاهی لمس یا مصرف نشود. اغلب، این حقایق مورد کم توجهی قرار می گیرند و یا مردم از آنها آگاه نیستند. ظاهر گیاهان می تواند فریبنده باشد و بر این مساله تاکید می کند که بر اساس ظاهر نباید قضاوتی راجع به گیاهان انجام داد؛ چنانکه ظاهر زیبای یک گیاه می تواند عامل ایجاد بیماری باشد. به همین خاطر بسیار مهم است که با احتیاط زیاد در طبیعت بکر و نو مشغول تفحص و تجربه باشیم.
منبع: +
یک پاسخ
خیلی جالب بود
مخصوصا گیاه گیلاس شیطان و شیپور فرشتگان 🙂