معماران منظر راههایی برای انحراف مسیر آب باران دارند که به وسیله آنها بتوان این آبها را جمع آوری و از آسیبهای احتمالی جلوگیری کرد. همچنین از این راهها برای بازیابی سفره های زیرزمینی استفاده می شود. سفره های آب زیرزمینی همانطور که از اسمشان پیداست منابع طبیعی آب در زیر زمین هستند که ما از آن در زندگی روزمره خود استفاده می کنیم. این انیمیشن نشان می دهد چگونه آب باران را در میدان مرکزی محوطه یک دانشگاه کنترل می کنند. در این ویدئو که از سری ویدئوهای آموزشی سایت انجمن معماران منظر آمریکا (ASLA) است، نحوه مدیریت آبهای سطحی با استفاده از طراحی منظر در محوطه یک دانشکده تشریح می شود.
لینک دانلود فیلم (راست کلیک کنید و گزینه save link as را انتخاب نمایید)
سقف بنا مسطح و ساده است و جمع آوری و تخلیه آب را بر عهده دارد. راه آبهای فاضلاب نیز وظیفه جمع آوری و انتقال آب را به خارج از محدوده دارند و باعث جلوگیری از سیل می شود. در هنگام بارشهای سنگین این مصالح فقط می توانند مقادیر خاصی از آب را جذب کنند. آب باران باقی مانده در سطح به آب راه مخصوص هدایت می شود. بیشترین میزان آب روی پشت بام نیز به این آب راهها هدایت می شود. به این آبهای اضافی هرزآب (روان آب) گفته می شود. اگر بیشتر از حد پیش بینی شده هرزآب به وجود بیاید، آب اضافی به سطح زمین رفته و تشکیل چاله هایی می دهد که با بارش مدام وسیع تر می شوند. هرزآب اضافی در زمان بارانهای سنگین ممکن است باعث ضرر رساندن به بنا و ایجاد سیلهای زیانبار شود. همچنین باعث می شود که آبهای آلوده و غیرقابل مصرف بیشتری وارد سفره های آب زیرزمینی شود. روشهای موثر بیشتری برای کنترل آب باران است مثل استفاده از سیستمهای پایدار و مصالحی که از ایجاد سیل جلوگیری کند و به کمک آنها بتوانیم از سفره های آب زیرزمینی استفاده کنیم.
یکی از این سیستمها بام سبز است که در بالای ساختمانها قرار دارد. بام سبز از مصالح جاذب آب، خاک ترکیبی مخصوص کاشت و بستر گیاهی تشکیل شده است. این سیستم می تواند میزانی از آب باران را جذب کند و سطح آبی را که قرار است جذب راه آب شود پایین می برد.
یک سیستم دیگر، استفاده از پیاده روی منفذدار است. در سطح کف از سنگفرش استفاده می شود. هر کدام این سنگ فرشها با سنگفرش کناری خود چفت می شود و بین آنها مصالح جاذب قرار می گیرد. این مصالح جاذب از سنگدانه های ریز تشکیل می شود. در زیر این سنگفرشها فضای متشکل از سنگدانه ها همانند یک اسفنج میزان قابل توجهی از روان آبها را به سمت پایین کشیده و مسیر حرکت آنها را از راه آبهای مخصوص باران منحرف کند. روان آبها به مرور زمان راه خود را به سمت سطوح پایینتر و در نهایت سفره های آب زیرزمینی باز می کنند.
سومین سیستم باغچه باران نام دارد. باغچه باران یک چاله خاکی است که آب اضافی را جذب، ذخیره و کم کم استفاده می کند. مقطع یک باغچه باران شامل خاک کوبیده شده است که به حالت مقعر کف آن را پوشانده است. مصالح جاذب خاک مخصوص کشاورزی و بستر گیاهی بومی محیط باغچه باران نه تنها از لحاظ زیبایی شناسی دلپذیر هستند بلکه همچنین زیستگاه طبیعی خود را باز می یابند و بدین ترتیب آب باران به صورت چاله های ناخوشایند آب بر سطح زمین پخش نمی شود.
سه سیستم وجود دارند که وظیفه جذب روان آبها و هدایت آنها را بر عهده دارند. بام سبز از ورود حجم بالای آب به شبکه فاضلاب جلوگیری می کند، سنگفرشهای بتنی هم آبهای روان را جذب کرده و آنها را به سمت پایین و سفره های آب زیرزمینی هدایت می کنند. باغچه باران باقی روان آبها را جمع کرده و به عنوان بخشی از کاربریش از سیل و خرابی جلوگیری می کند. این سیستم همچنین به آرامی آب باران را در طی ۲۴ ساعت به سمت سفره های آب زیرزمینی هدایت می کند.
گیاهان نیز به عنوان یک فیلتر تصفیه طبیعی عمل می کنند و آلودگی و سموم را از آب می زدایند. این سیستم ها حتی می توانند میزان بیشتری آب را نسبت به روشهای متداول جمع آوری آب باران جمع کنند.
مشاهده این ویدئو که برای اولین بار توسط سایت معمار منظر دوبله شده است را به معماران منظر توصیه می کنیم.