پراکندگی دیوارنگاری در بافت تاریخی یا مدرن و گستره موضوعات آن در روسیه، به فراخور محل اجرا متفاوت است. نقش سیاست و تاریخ نیز در شکل گیری آنها پر رنگتر است.

نویسنده:

مشخصات مطلب

دیوارنگاری

در طول تاریخ در تمدنهای بزرگ و کوچک همیشه نقاشی دیواری به عنوان رسانه ای فراگیر و چند شکلی توانسته به تناسب امکانات موجود قالبها و شیوه های گوناگونی را تجربه نماید. این هنر به لحاظ ماهیت ارتباطی خود، قابلیتهای فراوانی در ساختارهای زیباشناختی، جامعه شناختی، روانشناختی و مسائل فرهنگی، هنری، سیاسی و … یک جامعه دارد. در این گرایش، هنرمندان تلاش می کنند با ابداع روابط بصری ممتاز و هماهنگ میان قابلیتهای بصری موضوع و عناصر بصری در محیط، اثری منسجم و یکپارچه خلق نمایند به طوری که امکان تفکیک دیوار از نقاشی دیواری امکانپذیر نباشد. بدین شکل، نقاشی دیواری در ترکیب جدید، اثری کاملاً متمایز با دیگر آثار تجسمی است. (کفشچیان مقدم، 1383)

ویژگیهای دیوارنگاری

نقاشی دیواری خوب با گونه ای از نقاشی که صرفاً بر سطوح دیوار کشیده شده باشد، حتی اگر هم اثر هنری برجسته ای باشد، بسیار فرق دارد. نقاشی دیواری برای مرتبط ساختن قطعات دیوار و کل معماری ساختمان، نیازمند سبکی مطابق با اصول منطقی نقاشی دیواری است. به طور کلی اثر دیواری باید در محل مناسبی از معماری ساختمان نقاشی گردد که حس تحسین بینندگان را برانگیزد. نقاشیهای دیواری به طرحهایی نیاز دارند که وحدت دیوارها و کل ساختمان را از میان نبرد. (کفشچیان مقدم، 1383)

دیوارنگاری در سن پترزبورگ (بافت تاریخی)

در پژوهش حاضر، دو شهر سن پترزبورگ و مسکو واقع در روسیه مورد بررسی قرار گرفته اند. طبق مشاهدات میدانی، شهر سن پترزبورگ فاقد نقاشی دیواری شاخص در سطح شهر بود. از دیدگاه نگارنده علت اصلی این امر، بافت تاریخی غنی و همچنین تزئینات فراوان در این شهر است که جایی برای نقاشی دیواری باقی نمی گذارد.

دیوارنگاری در سن پترزبورگ (بافت مدرن)

طبق مطالعات صورت گرفته درباره سن پترزبورگ، نقاشیهای دیواری در محلات مسکونی، پارکها و به طور کل در مکانهایی به دور از بافت تاریخی اجرا شده اند و متناسب با محل اجرا، از موضوعات سیاسی، فرهنگی، ورزشی، تاریخی و اجتماعی برخوردار هستند. به طور مثال در پارکها، محتوای دیوارنگاری ها تا حدی از سیاست فاصله گرفته و رنگ و بوی فرهنگی و ورزشی به خود می گیرند اما در محلات مسکونی نقش سیاست و تاریخ در این دیوارنگاریها پر رنگتر است. (yulia-art ،1395)

دیوارنگاری در منظر شهری روسیه
دیوارنگاری در منظر شهری روسیه
دیوارنگاری در منظر شهری روسیه
دیوارنگاری در مسکو

مسکو به دلیل دارا بودن بافت مدرنتر نسبت به سن پترزبورگ، نقاشیهای دیواری بیشتری در سطح شهر و حتی در اطراف مکانهای تاریخی دارد. این نقاشیها نیز با محوریت سیاست، فرهنگ و تاریخ این سرزمین اجرا شده اند. نکته قابل تأمل در این نقاشیها، متناسب بودن آنها با افق دید دیوار در محل است. به علاوه آنها با فرهنگ حاکم بر فضای دیوار و هماهنگ با محیط و بستر طراحی شده اند.

دیوارنگاری در منظر شهری روسیه
دیوارنگاری در منظر شهری روسیه
دیوارنگاری در منظر شهری روسیه
نتیجه گیری

با بررسی دیوارنگاری، به عنوان یک هنر شهری در بطن دو شهر مسکو و سن پترزبورگ می توان چنین نتیجه گرفت که گستره موضوع دیوارنگاری ها، به فراخور محل اجرا، متفاوت می شود. اما با این حال نقش سیاست و تاریخ در شکل گیری دیوارنگاری ها، پر رنگتر از موضوعات دیگر به نظر می رسد. با توجه به دو بافت شهری مورد بررسی در این پژوهش، یعنی بافت تاریخی و مدرن، چنین مشاهده شد که میزان حضور این هنر شهری در بافت، به تناسب نوع بافت متفاوت است. در بافتهای تاریخی به دلیل ایجاد کمترین مداخلات در شهر، دیوارنگاریهای کمتری دیده می شوند اما در بافتهای مدرن حضور این هنر شهری پر رنگتر است.

منابع

مقاله­ حاضر، دستاورد سفر پژوهشی جمعی از دانشجویان معماری منظر دانشگاه های بین‌المللی امام خمینی، تهران، شهید بهشتی، شهید رجایی و دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات به کشور روسیه در مهر ماه 1395 است که با راهنمایی دکتر محمدرضا مهربانی گلزار تنظیم شده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *