همه انسانها دارای نیازهای اجتماعی متفاوتی هستند که از جمله مهمترین آنها، نیاز به برقراری ارتباط با دیگران است. طراحی فضاهای جمعی در محیط های شهری به برطرف کردن این نیاز کمک می کند. در واقع فضاهای جمعی از مهمترین عناصر در منظر شهر هستند که موجب پویایی بیشتر در جامعه و افزایش تعاملات اجتماعی و ایجاد زندگی شهری می شوند. مردم روسیه به خاطر اقلیم سرد، فرهنگ و نظامهای سیاسی گذشته کشورشان، انسانهایی اقتدارگرا و غیرمنعطف هستند و به همین علت از فضاهای جمعی در محیط های عمومی شهر همچون پارک ها دوری می کردند.
تاثیر چیدمان بر فضاهای جمعی
بیشتر فضاهای جمعی روسیه به کافی شاپها و فضاهای سر بسته منتقل شده و پارکها با چیدمان خطی نیمکتها، مجال برقراری ارتباط و تعامل با دیگران را به دست نمی دهد. نیمکتها با چیدمان خطی گاه رو به مجسمه داخل پارک است و گاه رو به طبیعت پارک و خیابان دارد که زیباییهای طبیعت و ترکیب آن با زندگی شهری را نشان دهد.
نورپردازی و منظر شبانه
مردم روسیه امروزه با تغییر نسبی گرایشهای سیاسی و فکری خود، به طراحی فضاهای جمعی در محیط های شهری اهمیت بیشتری می دهند. از اینرو فضاهای جمعی جدیدی در معابر شهری برای ایجاد روابط اجتماعی میان افراد جامعه و بروز زندگی شهری ساخته شده است. به علاوه برای حفظ و تداوم حیات این فضاها و جریان داشتن زندگی شهری در تمام ساعات، به منظر شبانه این فضاها نیز توجه خاصی شده است.
موقعیت و فرم مجموعه
فضای جمعی خطی سفید رنگ در نزدیکی میدان Yury dolgoruky monument که یکی از میادین مهم شهر مسکو است، از جمله فضاهای جدید تقویت شده در شهر است و اتصال چندین خیابان فرعی به این مجموعه موجب تردد افرادی بسیاری در این ناحیه شده است. این مجموعه از باکس هایی سفید رنگ که در شیب خیابان به صورت پلکانی روی هم قرار گرفته اند، تشکیل شده و از خیابانی فرعی به یکی از میدانهای اصلی شهر می رسد. قرارگیری این مجموعه در نزدیکی یکی از میادین مهم شهری موجب دعوت کنندگی بیشتر آن می شود.
تاثیر رنگ بر زندگی شهری شبانه
رنگ سفید این مجموعه نیز عاملی برای جلب توجه عابرین است. رنگ سفید از لحاظ بصری، شفافیت و درک بالایی از فضا را به مخاطب القا می کند و فضا را بازتر و جذابتر نشان می دهد. ترکیب این رنگ با رنگ آبی موجب حس پویایی و فراخی فضا می شود و مخاطب به صورت ناخودآگاه به این مجموعه دعوت شده و با آن ارتباط برقرار می کند.
خرد فضاها و طراحی مجموعه
این باکس های سفید دارای خرد فضاهای مختلفی است که در کنار هم مجموعه ای را تشکیل می دهند. چیدمان صندلیها به فرمها و اشکال مختلف، سلایق متفاوت افراد را نیز در نظر گرفته است. به علاوه قرارگیری جعبه های گل (Flower Box) در مجموعه باعث القای حس طبیعت و ایجاد فضای گرم و صمیمی تری در هوای سرد روسیه شده است. استفاده از متریال چوب برای صندلیها، میزها و کف پوش نیز زمینه ساز ارتباط بین مخاطب با طبیعت است و حس آرامش و راحتی بیشتری برای او فراهم می کند. این مجموعه شامل کافی شاپ، رستوران و فضای مطالعه است که می تواند اقشار و گروه های سنی مختلف را به خود جلب کند.
جمع بندی
به طور کلی قرارگیری فضاهای جمعی در منظر شهری به تقویت زندگی شهری، تعامل شهروندان و همچنین تاثیر بر شاخصه های فرهنگی جامعه کمک می کند. توجه به موقعیت قرارگیری مجموعه، کاربریهای مختلف، طراحی برای همه رده های سنی، ارتباط مجموعه با طبیعت و استفاده از متریال مناسب در طراحی از نکات حائز اهمیت در این گونه فضاها است.
مقاله حاضر، دستاورد سفر پژوهشی جمعی از دانشجویان معماری منظر دانشگاه های بینالمللی امام خمینی، تهران، شهید بهشتی، شهید رجایی و دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات به کشور روسیه در مهر ماه 1395 است که با راهنمایی دکتر محمدرضا مهربانی گلزار تنظیم شده است.
یک پاسخ
به امید موفقیت روز افرزون برای شما
جعفرقلی بیک