هیچ مکانی بیش از یک مجموعه اقامتی که تداعی کننده طبیعت باشد، خوشایند و انرژی بخش نیست. یک مرکز سالمندان در هلند دارای مناظری اینچنینی است. این مرکز، محیطی امن و آسوده، به دور از استرسهای زندگی روزانه شهری برای ساکنانش فراهم می کند. هر چند این نکته نیز قابل توجه است که این محیط آرام و عاری از استرس، به سبب جدایی از محیط اطراف خود، ساکنانش را از ارتباط با مراکز شهری مجاور محروم کرده است.
زمانی که طراحی فضای اطراف ساختمان در دستور کار قرار گرفت، تیم طراحان هاسپر (HOSPER) محیطی را در نظر داشتند که در آن تفکیک و در عین حال ارتباط ساختمان و محوطه را به تعادل برسانند؛ در واقع هدف آنها ادغام محوطه و ساختمان، در عین حفظ حریم خصوصی بود. به همین منظور طراحان با استفاده از مناظر آبی سعی بر تقویت حس فضا و خلق محیط بیرونی به شکلی طبیعی داشتند.
ایده طراحی
علاوه بر در نظر گرفتن نیازهای مخصوص ساکنان، طرح بر نقش اکولوژیکی محوطه و هماهنگی آن با ساختمان تاکید دارد. نتیجه کار، طراحی محوطه ای متشکل از باغهایی است که فضاهای اطراف ساختمان را از طریق مسیرهای متنوع و متناسب با نیازهای ساکنان کم توان به هم متصل می کند. در کنار بخش سکونت، سرپناه های سبز و فضاهای باز به ایجاد فضاهای سایه دار و آفتابی کمک می کنند. ورودی و حیاط پشتی محوطه، اجزای کلیدی هستند که در یکپارچگی کامل با طرح قرار دارند؛ آنها اولاً ملاقاتها را آسانتر و راحت تر کرده اند و دوماً با استفاده از گونه خاص و سازگار پوشش گیاهی، علاوه بر عملکردهای اکولوژیکی، به پدید آمدن مناظر الهام بخش و زیبا منجر شده اند.
فضای ورودی دعوت کننده
نواری از درختان و گیاهان، فضای سبزی در جلوی ساختمان پدید آورده است که ورود ملاقات کنندگان را خوشامد می گوید. این گیاهان کنار میدانی کاشته شده اند که با نیمکت و تجهیزات پارکینگ دوچرخه مبلمان شده است و در مسیر رستوران و گلخانه ای است که خود محرک تجمع و تعاملات افراد است.
یک حوض به فرم مستطیل و به رنگ قرمز در فضای محوطه، محوری را ایجاد کرده که به نوعی تداعی مختصری است از همه عناصری که در محوطه تعبیه شده اند؛ رنگ قرمز تحرک را به آرامش موجود در محیط می افزاید و به نوعی متعادل کننده آرامش و هیجان در محیط است. حوض به صورت نمادین پیوند دهنده باغ به جریان آبی در اطراف ساختمان است و ماهی و گیاهان آبی موجود در آن، ایده طراحی و ارتباط با طبیعت را در ذهن نمایان می کند. همچنین انعکاس ساختمان و آسمان در حوض بر اهمیت فضاهای بیرونی می افزاید.
ساختمان اصلی که توسط تیم معماران سید (seed) طراحی شده است، متشکل از دو بلوک موازی با اتصال محورهای مرکزی به هم است. طراحان منظر از این محورها به عنوان عامل هدایت کننده افراد به باغهای آبی بهره گرفته اند.
استفاده از تمام سطوح توانایی
همانطور که از اسم مجموعه نیز مشخص است، این پروژه الهام گرفته از فضاهای آبی پیرامونی است و به گونه ای طراحی شده که افراد کم توان را قادر به تجربه و لذت بردن از جلوه های آب کند. طراحان با هدف قابل دسترس کردن لبه های آب برای افرادی که تحرک و توان کمتری دارند، از رمپها و تخته های چوبی جهت پوشش مسیرهای پیاده روی همراه با پوشش گیاهی استفاده کرده اند. پلان کاشت پیشنهادی به شکل گیری محیطی شبه طبیعی با درختان و گلهایی در سطوح بالاتر باغ و گیاهان باتلاقی در اطراف آب، منجر شده است. تعبیه فواره در به وجود آوردن جوی آرام و در عین حال سرزنده کمک می کند و بار دیگر تعادل بین آسایش و هیجان الهام بخش مجموعه است.
پاسخگویی به نیاز ساکنان
لزوم فراهم آمدن امکان انجام فعالیتهای سالم روزمره برای ساکنان، تمرکز اصلی طراحی باغ را حول کریدور مرکزی و محیط درمانی قرار داده است؛ طراحی به گونه ای است که فضای سبز جهت ارتباط مستقیم با طبیعت و چیدن گلها و برداشت محصولات به وجود بیاید. این فعالیتها برای افرادی که روی ویلچر نیز هستند هم ممکن است. همچنین جهت تکمیل فعالیتهای توانبخشی و تشویق افراد به حضور در فضاهای باز، باغی با تجهیزات ورزشی در کنار گلخانه تدارک دیده شده است. سنگفرشهای متنوعی در این فضا اجرا شده است و افراد قادر به پیاده روی و انجام تمرینهای سبک هستند.
تیم طراحی این مجموعه نشان داد که مجموعه های اقامتی سالمندان می توانند هماهنگ با محیط اطراف خود و در عین حال دارای حریم خصوصی باشند. در این پروژه، استفاده از امتداد ساختمان به منظور ارتباط با باغهای گوناگون، تطبیق مناسب فضاها با نیاز کاربران و انتخاب کافی و مناسب گیاهان سبب تقویت مناظر طبیعی شده است. در واقع نتیجه طراحی، مجموعه ای از باغهایی متشکل از عناصر وحدت بخش است که یک فضای بیرونی آرام اما سرزنده تلفیق شده با محیط اطراف خود را شکل می دهد.
منبع: +