تصویر بارزی که ما از یک شهر داریم؛ بلوکهای ساختمانی بلند، خیابانهای قیر اندود شده پر و به طور کلی یک محیط سخت است. طبیعت در پارکهای آراسته شده سبز یا در ردیفی از درختانی که خاکستری به چشم می آیند، جدا شده است. شهر احتمالاً دورترین چیز نسبت به محیط طبیعی و نزدیکترین چیز به بیابان شهری است.
پروژه هایی مانند بام سبز ساختمان شهرداری شیکاگو نشان داده که می توان این جنگل بتنی را سبز کرد و این کار قابل اجراست و موجی از دیوار های سبز عمودی با روش زیست محیطی جدیدی ایجاد کرده است. با این وجود یک روش هم وجود دارد که از باقی روشها پیشی گرفته است و مزایای طولانی مدت دارد؛ این روش ایجاد بامهای سبز است.
شهر شیکاگو بعد از موج گرمایی در سال 1995 که بر بسیاری از زندگیها به دلیل دمای داخلی شهر خسارت وارد کرد، مجبور به در نظر گرفتن گزینه جزایر گرمایی شهری بود. این دمای بالا به سبب اثر گرمای جزیره ای شهری به وجود آمد که در آن گرما در شهر توسط پیاده روها، ساختمانها و آسفالت شهری جذب می شود.
همچنین سیلاب در شهر شیکاگو یک مشکل اساسی است زیرا سیستم فاضلاب های سطحی و فاضلاب شهر مشترک هستند. این بدین معنی است که هنگام رگبار و بارانهای تند این سیستم کارایی لازم را ندارد و در نتیجه سیل و آلودگی فاضلاب را به همراه دارد.
ابتکار جزیره گرمایی شهری
با این تصور، ابتکار جزیره گرمایی شهری رونمایی شد. طولی نکشید تا مسئولین متوجه کمبود فضای سبز شهر همراه با احتیاج مقابله با سیلاب شدند و این بدین معنی بود که بهترین راه مقابله با اثر جزیره گرمایی شهری استفاده از بام سبز است.
برای این پروژه آزمایشی، ساختمان 11 طبقه شهرداری شیکاگو اختصاص داده شده بود و طرح در سال 2000 پایان یافت. این ساختمان از نظر سازه ای مناسب بود، به این دلیل که این سازه از ابتدا برای ساخت طبقات اضافی روی آن طراحی شده بود. این کار همچنین یک سنجش علمی مناسب را به وجود آورده بود، چرا که تنها نیمی از سقف کشت شده بود و نیم دیگر سقف به حالت اصلی خود یعنی قیر اندود سیاه باقی ماند. ایده این بود که فواید بامهای سبز بر دما، کیفیت هوا و جذب سیلاب بررسی شود.
طراحی سقف ساختمان شهرداری شیکاگو
باغ بام سقف ساختمان شهرداری نمونه ای از تکنولوژی باغ پشت بام فشرده و گسترده است که متوسط رشد بین 76 میلیمتر (گسترده) تا 600 میلیمتر (فشرده) در عمق تفاوت را دارد. این باعث شده تا انواع مختلفی از گیاهان، از گیاه ناز کم رشد و چمن تا درختچه های سایز متوسط در این بررسی قرار گیرند.
درختان با توجه به وزن زیاد و عمق مورد نیاز، معمولاً در باغ بام استفاده نمی شوند اما در این طراحی متراکم دو درخت بر روی تیر و روی ستون سازه ای کاشته شده است. در مجموع 20 هزار گیاه با بیش از 150 گونه بومی در 1885 متر مربع باغ پشت بام کاشته شد.
طراحی باغ بام
طراحی باغچه با توجه به ماهیت تاریخی ساختمان با ساخت طراحی متقارن و تقسیم باغ به اشکالی منظم انجام شد. باغ بام برای دسترسی عمومی در نظر گرفته نشده بود و در نتیجه طراحی بر روی ارائه یک فضای سبز کاربردی متمرکز شد که از بالا زیبا و دل انگیز بود، سنگفرش های ساده و مدور، دسترسی به باغچه را برای حفظ و نگهداری فراهم می سازد.
طراحی سیستمهای عایق برای باغ پشت بام مهم است تا اطمینان حاصل شود که سقف از آب و ریشه ها محافظت شده است. لایه اصلی عایق لایه های مختلف پلی استیرن و ورقهای اکسترود جدا و پس از آن غشاء و فرآیندهای غشایی روی بام را در خود جای داده است. یک لایه محافظ اضافی در بالای غشای سقف متشکل از یک لایه فیلتر و روکشهایی فرسایشی برای حفظ خاک در محل گذاشته شد.
هزینه در برابر مزایای طولانی مدت
در حالی که نصب یک بام سبز می تواند دو یا سه برابر بیشتر از سقفهای معمولی هزینه بردارد، اما مزایای آن بیشتر از هزینه اولیه است و در دراز مدت به دلیل صرفه جویی در انرژی می تواند بسیار ارزانتر باشد. بامهای سبز کیفیت هوا را افزایش می دهند، انرژی را حفظ می کنند، سیلاب آب باران را کاهش می دهند و زیستگاه طبیعی خلق می کنند.
بام سبز ساختمان شهرداری شیکاگو یک مثال عالی برای این موضوع است و نظارت بر داده های بام به وضوح نشان داد که بام سبز موفق شده است که نه تنها اثر جزیره حرارتی شهری را کاهش دهد بلکه مزایای متعدد دیگری نیز ایجاد کرده است.
داده ها به طور متوسط نشان می دهند که این سقفها 7 درجه خنکتر از سقفهای دیگر هستند و می تواند 75 درصد از آب باران را حفظ کنند و مصرف انرژی ساختمان را تا بیش از 5 هزار دلار در سال کاهش داده و میزان آلودگی صوتی را به میزان 40 دسی بل کم کنند.
همچنین بام سبز با تراکم گیاهان پر رونق موجب می شود که نه تنها زیستگاهی برای حشرات و پرندگان فراهم شود بلکه فیلتری برای آلودگی هوا نیز است. تعدادی از کندوهای زنبور عسل بر روی پشت بام قرار می گیرند تا زیستگاهی را برای این حشره در معرض خطر ایجاد کنند و این در حالی است که اینکار چشم اندازی زیبا بر روی پشت بام ایجاد می کند.
ابتکار بام سبز شیکاگو
موفقیت بام سبز ساختمان شهرداری منجر به تولید بام سبز مخصوص شهر شیکاگو شد که در آن بیش از 200 سقف در شهر با پوشش گیاهی پوشیده شده اند. یکی از معروف ترین آنها پارک هزاره است که بسیار بزرگ بوده (تقریبا 10 هکتار) و بیشتر شبیه یک بوستان است تا یک پارک شهری.
شاید نتوان در مبارزه میان شهر و محیط طبیعی پیروز شد، اما قطعاً می توان از بامهای سبز برای بومی ساختن شهرها و ساخت شهری جدید با چشم اندازی سبز استفاده کرد.
منبع: +