اغلب ما در محله ها و شهرهایمان با فلکه یا میدان های کوچکی که در محل تقاطع خیابان ها شکل می گیرند، آشنایی داریم. عمدتاً در کشور ما این فضاها با تندیس، آبنما یا فضای سبز پر شده است. استفاده از این فلکه ها به دلیل بار ترافیکی سواره اطراف آن عملاً رو به فراموشی است. با ظهور اتوبان های شهری ترافیک های عبوری در سفرهای درون شهری به اندازه قبل بر دوش این معابر محلی نیستند. از سوی دیگر با توجه به ساعات کاری و پیک ترافیک محلی؛ این معابر در طول روز دارای ترافیک نسبتاً کمی بوده و در ساعاتی خاص کمی شلوغ می شوند. این فضای سبز یا محیط شهری در بین معابری که اولویت سواره را با خود یدک می کشند روز به روز به فراموشی سپرده می شوند؛ حال آنکه می توانند با تغییر رویکرد و طراحی بسیار کم هزینه به یک پاتوق محلی باصفا برای اهالی محل تبدیل شوند. فضایی که در روزهای تعطیل محل تعاملات اجتماعی بیشتر و حتی برگزاری مراسم های خاص نیز خواهد بود. این تغییر رویکرد دادن اولویت به حرکت عابر پیاده و دوچرخه در محیط های شهری است.
نمونه های زیادی از این فضاهای کوچک وجود دارند که با باز طراحی و ورود عابر پیاده یا دوچرخه به آنها روحی تازه در آنها دمیده شده و به مکانی سرزنده تبدیل شده اند. مرور این تجربه ها، سبب ایجاد خلاقیت در معماران منظر می گردد تا به خرد فضاهای شهری بیش از پیش توجه داشته باشند. یکی از این پروژه ها طراحی یک فلکه در شهرک یزولو در ایتالیا است. این میدان کوچک با طراحی ساده به فضایی چند عملکردی و پویا تبدیل شده است. در طراحی این پروژه اولویت به حرکت عابران پیاده داده شده ؛ هر چند حرکت سواره نیز در آن لحاظ گردیده است.
مقدمه
به محور طراحی شده نگاه کنید. این مسیر کاربر را به سوی یک گره اجتماعی راهنمایی می کند. این فضای عمومی در واقع یک فلکه کوچک در شهر یزولو ایتالیاست. طراحی این فضا توسط والری زویا و معماران استرادیواریه انجام شده است. طرحی مناسب به عنوان بستر تعاملات اجتماعی از طریق مسیرهایی با رنگ های متضاد و زمین های بازی که به بچه ها و بزرگسالان اجازه می دهد تا لذت بازی و معاشرت با دوستان جدید را تجربه کنند.
موقعیت
این شهر در منطقه ونتو در شمال ونیز قرار گرفته است. یزولو نام خود را از تالاب 22 کیلومتر مربعی گرفته که در حاشیه دریای مدیترانه واقع است. این مکان بین رودهای سایل و پیاو واقع شده است. ناحیه مذکور در واقع یک نوع جزیره است که به وسیله رودخانه پیاو در شرق، سایل در غرب و کانال مصنوعی کاوتا محصور شده است.
یزولو شهر کوچکی با کارکرد توریستی بوده و دارای سواحلی پر رفت و آمد و شلوغ است. این شهر به دلیل امکانات و تسهیلات رفاهی زیاد در زمان تعطیلات و ساحل 15 کیلومتری خود به نام “لیدو” دی یزولو نیز نامیده می شود. یزولو هر ساله میزبان 6 میلیون نفر توریست بود. اکنون این رقم به 4.5 میلیون نفر در سال رسیده است. این کاهش به علت رقابت به وجود آمده بین شهرک های جدید پر رفت و آمد در پیرامون این منطقه است.
پروژه
طراحی فلکه براساس محدودیت ها و پتانسیل های موجود در سایت صورت گرفته است. این فلکه محل تقاطع دو خیابان اصلی بوده و شامل یک فضای سبز دایره ای شکل به مساحت 646 متر مربع است. در این فضا در کنار پیاده رویی به عرض 2.5 متر، درختان افرا و بلوط هم وجود دارند.
هدف از طراحی فلکه، ایجاد شرایط مناسب برای استفاده از فضاست. همچنین در اختیار گذاشتن چند فضای عملکردی که با میدان همخوانی بیشتری داشته باشد. به این ترتیب مکان هایی برای استراحت، ملاقات مردم، پیاده روی و سامان دادن به حوادث عمومی و اجتماعی فراهم آمده است. این پروژه هم زمان، هم به لحاظ بصری و هم کارکردی، دو خیابان دی میل و وردی را به هم وصل کرده است؛ در حال حاضر این دو خیابان با مسیر پیاده روی و دوچرخه سواری، به هم پیوند خورده اند.
پروژه فوق با حفظ و توسعه فضای سبز و نیز کاهش فضای مختص سواره، از طریق ایجاد راهی مدور برای هدایت ترافیک در این مسیر، بدون لطمه وارد کردن به موجودیت خیابان، با بودجه ای محدود، اجرا شده است.
نورپردازی در طراحی میدان
سیستم روشنایی بر اساس کارکرد فضای مورد نظر به 4 نوع دسته بندی شده است:
– در قسمت سواره رو از نور افکن های موجود استفاده شده است.
– راه پیاده رو و باند دوچرخه با هم به وسیله 5 عدد نور افکن دوتایی مرتفع روشنایی می شوند.
– در نواحی سبز سیستم روشنایی بر قسمت های محل نشستن (نیمکت ها و فضاهای طراحی شده)، متمرکز می شوند تا محیطی خودمانی و مناسب را ایجاد کند.
– در قسمت های تخت و حاشیه ای نیز از نورهای نواری جهت تعیین حدود و راهنما استفاده شده است.
طراحی محیط اجتماعی
کارکرد اصلی این پروژه تاکید بر اتصال خیابان ها به هم و ایجاد محیطی برای جمع شدن افراد دور یکدیگر و تعاملات اجتماعی است. طرح جدید فلکه، مردم را به محیطی طبیعی برای برقراری روابط اجتماعی دعوت می کند.
چیدمان نیمکت ها در دسته هایی متفاوت با زمینه و تعداد مختلف سازماندهی شده اند. تمامی صندلی های سفید، تک صندلی هستند و به طور یکسان به تکیه گاه هایی مجزا وصل شده اند. این ایده جهت ارائه فرصت های مختلف به کاربران برای استفاده از صندلی های راحت و مکان های مناسب بر اساس نیازهای آنان، شکل گرفته است. نوع چینش مبلمان امکان استفاده به صورت گروهی یا تکی، در سایه و یا محل های آفتابگیر را به استفاده کنندگان می دهد. اضافه کردن پارکینگ دوچرخه نیز بخشی از طراحی فلکه بوده است.
مسئله ایمنی نیز مورد توجه بوده است. خیابان به حداقل ابعاد خود کاهش یافته است و با آسفالتی از جنس سنگ آهک سفید پوشیده شده است؛ این اقدام به افراد کمک می کند تا تفاوت های بین خیابان دی میله و وردی را به صورت کاملاً نمایان و مشخص شده درک کنند. همه نشانه های ترافیکی در این دو خیابان عمود بر هم، نیز تعویض شده اند که این اقدام به افراد نشان می دهد که کاربری فلکه مقابل آنها تغییر پیدا کرده است.
طراحی جدید فلکه، که آن را تبدیل به یک میدان(به معنای فضای جمعی) کرده در واقع یک فضای دعوت کننده و جذاب را فراهم آورده که بستری برای برقراری تعاملات اجتماعی است؛ این میدان به مکانی برای ملاقات با دوستان، پیاده روی و استراحت کردن و فرصتی برای آشنایی با افرادی جدید در واحد های همسایگی کوچک تبدیل شده است.
منبع: +
