گنبدهای پلکانی
گنبدهای پلکانی احتمالاً شکل ساده شده و فنی تر بناهای پلکانی دورانهای پیش از خود ،دوره ایلامی ها، هستند که از زیگورات چغازنبیل الهام گرفته شده است. مناطق جنوبی ایران به دلیل آشنایی و شناخت این گونه از بناها، از آنها به عنوان الگویی جهت ساخت بناهای آرامگاهی خود استفاده کرده اند. سادگی اجزا و مرتفع بودن گنبد از جمله دیگر دلایلی است که این نوع از گنبدها را ساخته اند. (فلاح رنجبر، 1396)
پلان کلی فضا
این بنا شامل دو طبقه است:
- طبقه همکف که فضای گنبدخانه را تشکیل داده است. فضای گنبدخانه محل زیارت زوار است که رواقی دور تا دور آن را در برگرفته است. در این قسمت به کمک پارتیشن های چوبی، فضای رواق به دو بخش مردانه و زنانه تقسیم شده است. همچنین ضریح در بخش مرکزی این قسمت قرار دارد.
- طبقه زیرزمین که به سردابه اختصاص داده شده است. (کریمی،1394)
آرامگاه دانیال نبی در شوش
دانیال نبی، یکی از پیامبران بنی اسرائیل است که در قرن هفتم پیش از میلاد در بابل زندگی می کرده است. بعد از مدتی وی به همراه عده ای از قوم یهود، به ایران مهاجرت نموده و در شوش ساکن شد.
تبار دانیال نبی به پسر چهارم از همسر اول یعقوب باز می گردد. بعد از فتح بابل به دست کوروش، دانیال نبی به شوش مهاجرت کرده است، وی حدوداً در سن ۸۳ سالگی فوت می‌کند و جسدش پس از مومیایی شدن، در شرق رودخانه شاوور (شاه هور، شاهپور) دفن می شود. اما با این حال زمان زندگی دانیال نبی و همچنین محل دفن وی به طور دقیق مشخص نیست. با این حال تصور می‌شود که وی تا سال سوم زندگی کوروش هخامنشی زنده بوده است. بیشتر تاریخ نگاران نیز آرامگاه دانیال نبی را در شوش می دانند.
نتیجه گیری
شاید یکی از شاخصه های مهم این آرامگاه را بتوان گنبد پلکانی آن برشمرد که از هر گوشه شهر می توان گنبد اورچین این آرامگاه را دید که بلندای آن علاوه بر نقش مذهبی می تواند المانی برای شهر هم باشد؛ اما شاید بتوان ارتباط فضای داخل با بیرون آرامگاه را بیشتر کرد. فضاهای اطراف آرامگاه در شب، فضاهایی تاریک هستند که کمی از امنیت آنها در شب کاسته می شود، در نتیجه اگر بتوان در آن حوالی بازارچه ای جانمایی کرد، این امکان وجود دارد که محیط هم سرزنده تر شود و هم امنیت آن بهبود یابد. در این صورت ارتباط پروژه با بیرون، به سرزندگی و تعریف بهتر این آرامگاه نیز کمک می کند.
منابع
- کریمی، امیرحسین؛ امیرشاه کرمی، عبدالعظیم؛ کریمی، محمدسعید؛ خیرالدین، علی. 1394. مطالعه حرم حضرت دانیال نبی؛ مشاهدات محلی، مشخصات سازه ای و خصوصیات مصالح، دومین همایش ملّی مهندسی سازه ایران. تهران. دانشگاه امیرکبیر
- فلاح رنجبر، ونوشه. 1396. نقش مجموعه های آرامگاهی ایران به عنوان فضاهای شهری بررسی موردی آرامگاه دانیال نبی در شوش. نخستین کنفرانس ملی به سوی شهرسازی و معماری دانش بنیان. تهران
- گودرزی، مرتضی. 1395. آرامگاه دانیال نبی در قدیمی ترین شهر جهان. تاریخ دسترسی: 15/08/1398
مقاله حاضر، دستاورد سفر پژوهشی جمعی از دانشجویان دانشگاه بین المللی امام خمینی، دانشگاه هنر تهران، دانشگاه تهران و موسسه آموزش عالی پارس به استان خوزستان در پاییز 1398 است که با راهنمایی دکتر محمدرضا مهربانی گلزار تنظیم شده است.
