اگر پیگیر مطالب سایت معمارمنظر باشید، حتماً مطالب ۱۰ کتاب که در سال اول، دوم و سوم رشته معماری منظر باید بخوانید، را دیده‌اید. جو کلنسی، دانش آموخته رشته معماری منظر در مقالاتی، لیستی از کتابهای مفید برای دانشجویان منظر را معرفی می‌کند. ذکر این نکته لازم است که کتابهایی که این دانشجو برای چهار سال معرفی می‌کند مطابق با تحصیل در مقطع کارشناسی منظر است. از اینرو وی در چهار مطلب و در هر مطلب ۱۰ کتاب را برای چهار سال تحصیل در رشته معماری منظر پیشنهاد کرده است. مطلب حاضر، آخرین مطلب از این سری مطالب معرفی کتاب است که به معرفی کتابهای مفید برای سال چهارم این رشته می‌پردازد. ممکن است این کتابها از نظر قیمتی گران باشند، پس اگر توان خرید کتابها را ندارید، به دنبال آنها در کتابخانه دانشگاه خود باشید.
10 – طراحی تالاب (روبرت ال.فرانس)
این کتاب با تکیه بر ابداع و نوآوری، حفاظت، احیاء و ساختار تالابهای طراحی شده، رهنمودهایی کاربردی و اجرایی برای ساماندهی و طراحی تالابها در سطح محلی و مقیاسهای خاص ارائه می دهد و تأثیر پروژه های طراحی تالاب بر زیست بوم منطقه را مورد بررسی قرار می دهد. بیش از 150 اصل کلیدی و عملی در طراحی و برنامه ریزی تالاب همراه با نمایش جزئیات و مثالهای موردی در این کتاب معرفی شده است.
9 – درت (مگان برن، هلن فرجان و لیلی جنکیز)
کتاب درت مجموعه ای از نگرشها و دیدگاه های مختلف در خصوص آلودگی عرضه می‌کند. مقالات، مصاحبه ها، کاوشها و پروژه هایی که آلودگی را نه به عنوان عامل مخرب بلکه یک واسطه، استعاره، منبع، فرآیند، نوعی ابزار طراحی و سیستم خاص به شمار می‌آورند. درت بر مبنای رویکردهای کل نگر معماری منظر، آلودگی را یک عامل زننده و دافع تلقی نمی‌کند، بلکه آنرا یک عامل سازنده، پربار، انطباق پذیر و سازگار با تغییرات در عین حفظ انسجام، توصیف می‌نماید. این نوع نگرش نسبت به آلودگی بر روابط اجتماعی، فرآیندهای عملی، ایده های ذهنی، زیربناهای فیزیکی و شبکه های شهری نیز پرتو افکنده است. درت یک ماتریس است که به عنوان کتاب، مشارکت حوزه های معماری، معماری منظر، طراحی و برنامه ریزی شهری، حفاظت تاریخی، هنرهای زیبا و هنر تاریخی را سامان می‌دهد.
8 – جزئیات اجرایی در معماری منظر معاصر (ویرجیانا مک لئود)
ویرجینیا مک لئود در لندن برای شرکتهای بخش خصوصی متعددی کار کرده است و همچنین ویراستار اطلس فیدن در زمینه معماری معاصر جهان بوده است. او هم اکنون نویسنده و ویرستار آزاد با تخصص معماری معاصر است. وی نویسنده کتاب جزئیات در معماری مسکونی معاصر (انتشارت لورنس کینگ، ۲۰۰۷) نیز هست.
اجرای جزئیات منجر به منحصر به فرد شدن منظر و خاص شدن معمار منظر می‌شود. این کتاب با معرفی پروژه های منظرین برتر در سطح جهانی، 40 مورد مطالعاتی از بهترین، مؤثرترین و جدیدترین طراحی های منظر را شرح می‌دهد. هر پروژه به کمک تصاویر رنگی، سایت پلان پروژه و مقاطع فنی و همچنین جزئیات ساختاری و اجرایی متعدد، به طور واضح و دقیق در چهار صفحه معرفی شده است. متن مختصر توصیفی، زیرنویس های دقیق و نهایتاً اطلاعات مورد نیاز برای هر پروژه، تکمیل کننده هر بخش این کتاب است. ویژگی خاص این کتاب، سبک و روش منحصر به فرد در ترسیم تمام نمونه های مختلف برای مقایسه راحت تر پروژه ها با یکدیگر است و تمام موارد در قالب مقیاسهای استاندارد معماری بررسی شده اند. با وجود اینکه در این کتاب می توان سبک مشخصی را دنبال کرد اما هدف از ارائه این کتاب معرفی سبک خاصی نیست، بلکه هدف این است که علاقمندان با بخشی از روند تبدیل یک ایده به اثر اجرا شده آشنا شوند. این کتاب برای معماران، مهندسان و معمارن منظر تهیه شده است و برای دانشجویان طراحی معماری، معماری منظر و باغبانی نیز به منظور درک بهتر کارهای مطرح و به عنوان راهنما و ابزار کار طرحهای خودشان بسیار با ارزش است.
سخنان بسیاری حول موضوع طراحی جزئیات ساختمان و اهمیت آن مطرح شده است، در عین حال شاهد اهمال متخصصان در این مقوله بوده‌ایم. مسلم است که برای این که طرحها در دست انداز‌های مالی نیفتند و با کیفیت نازل اجرا نشوند، طراح باید از جزئیات اجرای کار خود آگاه باشد و امکانات اقتصادی و تواناییهای اجرایی موجود را نیز بررسی کرده باشد. مرتضی بهروز در مطلبی که در سایت نظرآنلاین در مورد ارزش این کتاب نوشته، معتقد است که بسیاری از کارهای معرفی شده در این کتاب از سادگی و بی پیرایگی برخوردارند و ثابت می کنند که داشتن یک اثر موفق منوط به صرف هزینه های گزاف و یا برپایی احجام غول آسا و به طور کلی ایجاد هیاهو نیست. از طرفی مدیریت نگهداری و نیاز یا عدم نیاز به ترمیم و تعمیر یک اثر در کوتاه مدت از بدو طراحی جزئیات آن اثر شروع می‌شود. صرفه جویی و استفاده بجا از مصالح و تکنیکها به ویژه در پروژه های دولتی و شهری اهمیت فراوان دارد و طراحان لازم است به اثرات اجتماعی و اقتصادی تصمیم گیریهای خود توجه کنند. امید است معرفی این کتاب در زمینه های ذکر شده مفید و مؤثر واقع شود.
7 – تقلید زیستی در معماری (میشل پالین)
به دنبال طراحی و تکنولوژی پایدار و هوشمند ساختمانها – طرحهای فراتر از پایداری مرسوم جهت حفاظت واقعی- غالباً به این نتیجه می‌رسیم که طبیعت ذاتاً از پایداری هوشمند برخوردار بوده است. طبیعت با قدمتی در حدود 3.5 میلیارد سال شاهد موارد بیشماری در تکامل فرمها، سیستم‌ها و فرآیندهای مختلفی بوده است که ما امروزه می‌توانیم در حد بسیار مختصری از آنها در طراحی فضاهای سبز و مدرن استفاده کنیم. با تکیه بر هدف معماران، طراحان شهری و طراحان صنعتی، بنظر می‌رسد رویکرد بیومیمیکری در معماری به دنبال سرنخ‌هایی در جهان طبیعی جهت دستیابی به روش بنیادین و بهینه در بهره وری از منابع است.
در این زمینه کتابی با عنوان معماری زیست مبنا به قلم هادی محمودی نژاد توسط انتشارات هله به فارسی منتشر شده است. برای تهیه این کتاب می توانید از این لینک استفاده نمایید.
6 – منظر پویا (میگل دانت و جیمز هیچماگ)
در اواخر قرن بیستم، رویکرد جدیدی به استفاده اکولوژیک و طبیعی از گونه های گیاهی در مناظر طراحی شده، ایجاد شد. اخیراً نیز عامل مهم زیباشناسانه دیگری به آن چه قبلاً هدف این جنبش بود -مبنی بر خلق مناظر بکر طبیعی – افزوده شد. منظر پویا به بسط و گسترش فلسفه برنامه ریزی علمی و زیست محیطی طرح پرداخته است که بر مبنای آن ضرورت دستیابی به مناظر طراحی شده پایدارتر حاصل می‌شود. الگویی اصلی در روند طراحی، اجرا و مدیریت توسعه زیست محیطی گونه های گیاهی در مناظر.
5 – خوانش شهرسازی منظرگرا (ویراستار: چارلز والت هیم)
با تمرکززدایی جمعیت و گسترش شهرها در مناطق مختلف، طراحان شهری در قرن بیست و یکم نه تنها با چالش سازماندهی جمعیت بلکه با مسئله ساماندهی خودِ فضاها نیز روبرو شدند. بنابراین، دیسیپلین جدیدی تحت عنوان شهرسازی منظرگرا، پدید آمد. در کتاب خوانش شهرسازی منظرگرا چارلزوالت هیم – که مدت‌هاست در رأس این جنبش جدید قرار دارد – به جمع آوری و تدوین مجموعه ای از تحقیقات و تعاریف صورت گرفته در این زمینه توسط متخصصین ارشد این حوزه پرداخته است. چهارده مقاله که توسط شخصیتهای برجسته بر مبنای اصول مختلف در این حوزه در سراسر جهان تدوین شده است – افرادی چون جیمز کورنر، لیندا پولاک، آلن برگر، پیر بلانگر، جولیا زرنیاک و محققین دیگر – به بررسی خاستگاه های شهرسازی منظرگرا در دوران معاصر و روند شکل گیری این حوزه نسبتاً جدید پرداخته‌اند.
4 – مناظر شهری مثمر و پایدار (جو هاو و آندره ویل جیون)
این کتاب که در حوزه طراحی شهری نوشته شده است، به ترویج راه حل پذیرفته شده شهر فشرده می‌پردازد؛ بسط و شرح طرحی مناسب برای نوع جدیدی از مناظر شهری پایدار تحت عنوان کشاورزی شهری از مهمترین مطالب مطرح شده در این کتاب است. کشاورزی شهری به واسطه پرورش گیاهان داخل محدوده های شهری – به جای تولید منحصراً روستایی – نیاز به تولید صنعتی مواد غذایی، بسته‌بندی و حمل و نقل برای استفاده مصرف کنندگان شهری را کاهش می‌دهد. مفاهیم جدید و بدیع در این کتاب تأثیر چشمگیری بر ارتقاء کیفیت شهرها و زندگی در آنها در آینده ای نزدیک خواهند داشت. در این کتاب، طراحی شهری به صورت کاربردی و از طریق نمونه های موردی بین المللی تشریح شده است و استدلال های ارائه شده بر اساس شاخصهای اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی پشتیبانی می‌شوند.
این کتاب در سال 2005 در 319 صفحه نوشته شده و تاکنون منبع مقالات فارسی زیادی مانند مقاله رویکردی نوین به تلفیق زراعت و شهر در خصوص این رویکرد جدید در شهرسازی قرار گرفته است.
3 – شکل دهی به واحدهای همسایگی (محلات) (ریچارد کوییس، هاگ بارتون و مارکوس گرانت)
چاپ دوم کتاب شکل دهی واحدهای همسایگی که تجدیدنظر قابل ملاحظه و مهمی داشته است، پاسخگوی تغییرات دستور کار سیاستهای دولت و روشهای طراحی است و بر این مبنا موضوعاتی چون تغییرات اقلیمی و تراکم بیش از حد را در رأس اهداف خود قرار داده است. کتاب راهنمای حاضر، موضوعاتی مانند درک اصول اساسی برنامه ریزی سالم و پایدار واحدهای همسایگی، برنامه ریزی فرآیندهای مشترک و فراگیر مورد نیاز جهت گسترش همکاری و مشارکت، توسعه دانش و مهارت در تطبیق نیازهای محلی با فرمهای متنوع شهری و شناسایی روشهای جدید به منظور ترکیب روند رشد و توسعه شهری در بستر طبیعی هویت مند، تشخیص فرم مناسب شهر و راهنمایی جوامع، توصیه هایی برای توسعه‌د هندگان در زمینه مکانیابی موقعیتهای مطلوب و پایدار جهت سکونت و گسترش شهری را پوشش می دهد. کتاب مذکور به عنوان راهنمایی ملزوم و بر مبنای مطالعات موردی فراوان و مجموعه ای غنی از تحقیقات بروز، شکاف بین تئوری و عمل، خلاء مابین مقامات برنامه ریزی، سرمایه گذاران و دخیلان و ارتباط بین حوزه های حرفه‌ای مختلف را به طور چشمگیری برطرف کرده است.
2 – شهرهای بیوفیلیک – طبیعت‌محور (تی موتی بیت لی)
بیت لی نویسنده کتاب شهر بیوفیلیک استدلال می‌کند که این نوع شهر، بیشتر از یک شهر زیستی است؛ مکانی که از طبیعت یاد می‌گیرد و سیستمهای طبیعی را شبیه سازی می‌کند. فرمها و تصاویر طبیعی را با ساختمانها و مناظر شهری آن همراه می‌کند و در آن طرحها و برنامه ها کاملاً سازگار با طبیعت هستند. یک شهر بیوفیلیک، ویژگیهای طبیعی که قبلاً وجود داشته اند را حفظ می‌کند و علاوه بر این آنچه که نابود و یا تخریب شده است را ترمیم و تعمیر می‌کند. بیت لی در کتاب شهرهای بیوفیلیک نه تنها عناصر ضروری یک شهر بیوفیلیک را شرح می‌دهد، بلکه نمونه ها و داستانهایی درباره شهرهایی از سرتاسر دنیا که با موفقیت به عناصر بیوفیلیک ادغام شده اند را فراهم می‌کند. از ساختمانهای بلندمرتبه گرفته تا سطوح خاص منطقه ای، شبکه های اکولوژیک شهری و سیستم فضاهای سبز شهری تا سقفها و دیوارهای سبز و باغچه های کنار خیابان. بر این مبنا کتاب مذکور به بررسی طرحهای مختلف شهری پرداخته و به بیان روایات جالب از افراد و گروه هایی می‌پردازد که شدیداً برای تبدیل شهرهای خاکستری و بی روح به فضاهای سبز با تنوع زیستی بالا تلاش می‌کنند. نسخه لاتین این کتاب از طزیق این لینک قابل دسترسی است.
کتاب مشابهی در این زمینه با عنوان برنامه ریزی با رویکرد بیوفیلیک به فارسی نوشته شده است. این کتاب به نویسندگی کرامت الله زیاری، مسلم ضرغام فرد و امیر حسین خادمی به رشته تحریر درآمده و در انتشارات آراد کتاب به چاپ رسیده است. برای تهیه این کتاب می توانید از این لینک استفاده نمایید.
1 – شهرگرایی اکولوژیک (انتشارات دانشگاه هاروارد)
با وجود تغییرات اقلیمی، تکنولوژیهای معماری پایدار و سبز، موضوعات خاص در حوزه پایداری شهر، در عمل گسترش اندکی داشته اند. فرضیه اصلی این کتاب بر مبنای نیاز سریع به روشی خاص و اکولوژیک به عنوان نوعی ابزار احیا ءکننده اکولوژیک در توسعه و اصلاح شهرهای امروزی و سازماندهی اثرات توسعه شهرهای جدید است. شهرگرایی اکولوژیک به شهر نفوذ یافته و بدون ابزار و تمهیدات خاصی صورت می‌گیرد. لذا در این راستا نوعی دیدگاه سیال و جهانی با هدف تدوین روشی اصول مند و مقیاس بندی شده، مورد توجه قرار گرفته است. این رویکرد طراحی، روشی مصنوعی به منظور برقراری ارتباط بین اکولوژی و شهرگرایی تلقی می شود که هیچ تناقضی با محیط ندارد.
امیدواریم که شما نیز از فهرست کتابهای معرفی شده، استفاده نمایید. تجربیات خود در زمینه مطالعه این فهرست و همچنین معرفی کتابهایی که در این لیست نبودند را با ما در بخش نظرات در میان بگذارید.
منبع: +
یک پاسخ
کتاب طراحی تالاب را چطور میتوان تهیه کرد؟