از میان تعداد بی شماری آثار منظر تاریخی در جهان، در این مطلب 15 نمونه تاثیرگذار بررسی شده اند که برخی از آنها مشهور و برخی دیگر تا حدودی ناشناخته اند.

نویسنده:

مشخصات مطلب

اگر چه اسکات گیلبرت اولین بار از اصطلاح معماری منظر در سال 1828 استفاده کرد، اما در واقع انسان ها از ابتدای تمدن مناظر را طراحی کرده اند. تعامل میان انسان با زمین و طراحی آن در طول قرنها، شکل گیری انبوهی از جوامع، فرهنگ و تکنولوژی های مربوط به مناظر را موجب شده است. از میان تعداد بی شماری منظر تاریخی که در دنیای امروز قرار گرفته اند، 15 نمونه را انتخاب کرده ایم تا مورد بحث قرار دهیم که برخی از آنها مشهور و برخی دیگر به خوبی شناخته نشده اند.

  • نارنجستان

این نارنجستان در مسجد کوردوبا در اسپانیا قرار گرفته و یکی از قدیمی ترین باغهای اروپا است. این باغ در زمان ساخت اولیه مسجد جامع در سال 784 بنا نهاده شده است. در ابتدا درختانی چون خرما، سرو و انار در آن وجود داشت، اما امروزه تعدادی درخت پرتقال موجود است که در اواخر قرن 18 به ردیف کاشته شده اند. نارنجستان پاسخ خردمندانه طراحان به محدودیت های محیط باغ است. تبدیل آبیاری به یک اثر هنری و در هم آمیختن طبیعت و مذهب نیز از جمله ویژگی های دیگر این باغ می باشد.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
نارنجستان مسجد کوردوبا
  • میدان دل کمپو

این میدان 700 ساله ایتالیایی در شهر سینا یکی از بهترین مکانهای عمومی اروپا است. این میدان در اصل در محل احداث فروم های روم مستقر است که از زمان ساخت عمارت شهرداری در قرن 12 میدان نقش مرکز فرهنگی شهر را داشته است. میدان دل کمپو به دلیل داشتن جداره های فعال و جذب تعاملات و گردهمایی های اجتماعی یک مکان اجتماعی و عرصه شهری باشکوه محسوب می شود. معمار و طراح شهری دانمارکی معروف، یان گل این میدان را به عنوان شاهکار به دلیل رعایت مقیاس انسانی، ستایش کرده و آن را یک مکان فوق العاده توصیف می کند.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
میدان دل کمپو در سینا – ایتالیا
  • ریوآن جی

باغ سنگی در معبد ریوآن جی در کیوتوی ژاپن یکی از زیباترین آثار باقیمانده با منظر خشک است. دقیقاً مشخص نیست چه کسی و چه زمانی این باغ را طراحی کرده است. فرضیات درباره تاریخ آن بین قرن 15 و 17 است. این باغ بسیار ساده است: دور آن را دیواری احاطه کرده و 15 سنگ که در قاب هایی از خاک رس قرار دارند در یک حفره مستطیل شکل از ماسه های سفیدرنگ قرار گرفته اند. این باغ به عنوان یک نماد بصری برای کاربران است تا با حالت هایی از مراقبه آشنا شوند، همچنین یک سمبل مرجع برای عرفان شرقی به حساب می آید.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
باغ ریوآن جی کیوتو
  • ویلا دِسته (ویلای شرق)

ویلا دسته (Villa d’Este) در تیوولی ایتالیا شبیه به بسیاری دیگر از باغ های عالی جهان بوده و محصول اشتیاق صاحبش برای صرف مبالغ هنگفت است. این باغ بین سال های 1550 و 1572 توسط پیرو لگوئرو طراحی شده و به دلیل استفاده و هدایت آب از طریق اختراع نوآورانه مهندسان هیدرولیک در قرن 16 که از جاذبه و هیدرولیک برای هدایت جریان آب در سراسر باغ استفاده می کردند، مشهور است. کاخ ها و طراحی باغ در اینجا سمبل فرهنگ رنسانس هستند.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
باغ ویلادسته و فواره های مشهور آن
  • باغ وُلوُ ويكُنت (Vaux le Vicomte)

امروزه طرح باغ وُلوُ ويكُنت یکی از شگفت انگیزترین و تحسین برانگیز ترین مناظر سبک باروک فرانسه و اولین اثر بزرگ آندره لونتر است. مساحت باغ بیش از 1000 هکتار است و  ماهیت مناظر باروک در سبک رسمی فرانسه را نشان می دهد. طراحی باغ های فرانسوی در قرن هفدهم نشان دهنده نظرات یک شخص در کنترل و دستکاری طبیعت (دخالت انسان در طبیعت) به همراه مخارج زیاد، بیانگر پیام مهمی است؛ حاکمیت و قدرت پادشاهی.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
باغ وُلوُ ويكُنت
  • باغ استو (Stowe)

باغ های عمارت استو در انگلیس بسیار مشهور هستند. ارزش این باغ ها به دلیل گذران سه دوره از سبک های انگلیسی باغبانی مناظر در طول حیاتشان است: دوره فرمال (رسمی)، دوره کلاسیک و دوره نهایی طبیعی و ارگانیک. طرح پر آب‌ و تاب و فوق العاده آن جریان تغییر طراحی باغ را در قرن 18 به طور مستقیم نشان می دهد. نوآوری طراح با حصارهای فرو رفته، تمایز باغ های رسمی و مناظر اطراف را پایان داد و در نتیجه او را به یکی از برجسته ترین شخصیت های نسل رومان تبدیل کرد. وی همچنین مفهوم طبیعی (ارگانیک) بودن همه باغ ها را لحاظ کرد.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
باغ های عمارت استو
  • باغ استورهد (Stourhead)

یکی دیگر از مثال های عالی از سبک پیکچرسک انگلیسی، باغ های استورهد در ویلت شِر انگلیس است که دارای خط سیر بدیع در مفهوم و معنا است. به نظر می رسد که کل مجموعه تا اندازه ای یادبودی از مرگ بوده است، چرا که صاحب آن شاهد مرگ بسیاری از اعضا خانواده در طول سالیان متوالی بوده است. در سال 1743 وقتی صاحب ملک بیوه شد، وی و معمار او سرمایه گذاری باغ مهمی را آغاز کردند که امروزه یکی از آثار تمام و کمال هنری است که از فرهنگ غرب به جا مانده است.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
باغ استورهد
  • هت لو

باغ هت لو مربوط به دوره باروک در هلند واقع است. این باغ بسیار شبیه به کاخ ورسای فرانسه است و به اواخر قرن 17 برمی گردد و اغلب به آن ورسای هلند گفته می شود.طراحان باغ، جاکوب رومن و دنیل مارو، هت لو را در سال 1716 تکمیل کردند. سبک آن بیشتر به سبک پیکچرسک فرانسوی شبیه است. 

کاهش اغراق در ابعاد و خرد کردن مقیاس با توجه به توپوگرافی محل و همچنین برآوردن انتظارات اجتماعی کشور در آن زمان، از ویژگیهای این باغ است. متاسفانه باغ در یک دوره 300 ساله مورد غفلت قرار گرفتند. خوشبختانه با توجه به اهمیت ملی این کاخ ها، مکان به طور کامل بازسازی شد و در سال 1984 به عنوان یک موزه ملی افتتاح شد.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
باغ هت لو
  • پارک مرکزی یا سنترال پارک نیویورک

اولین منظر پارک عمومی ایالات متحده – پارک مرکزی یا سنترال پارک (Central Park) توسط معمار برجسته فردریک اولمستد و کالورت واکس طراحی شد. این دو معمار با همکاری هم با رویکردی هنری و اجتماعی ساده، موفق به جذب ساکنان مناطق شهری به سکونت در شهر نیویورک اما با تجربه مکان استراحتگاه روستایی شدند. با توجه به اینکه این منظر اولین منظر پارک عمومی در آمریکا نبود، ولی این پارک، نیویورک را به طور بین المللی در مراکز شهری و رقیب مانند پاریس و لندن قرار داد. سنترال پارک نیویورک یکی از بزرگترین دستاوردهای فرهنگی و سیاسی مردم آمریکا بود.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
سنترال پارک نیویورک
  • پارک پراسپکت

همان طور که تمام صاحبنظران منظر تایید می کنند، اولمستد و واکس با طراحی سنترال پارک نیویورک، بسیار سرشناس هستند. اما پارک پراسپکت (Prospect Park) بروکلین که در سال های 1864 تا 1866 طراحی شده است را اغلب به عنوان کامل ترین طراحی منظر این دو طراح بی باک، معرفی می کنند. همانند پارک مرکزی نیویورک، این بستر 585 هکتاری از سه وضعیت تیوپولوژی مختلف تشکیل شده است: علفزارهای مواج، دریاچه های آرام و جنگل های روستایی.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
پارک پراسپکت
  • پارک بوت-شومون

مهندس آدولف آلفان، پارک بوت-شومون (Parc des Buttes-Chaumont) را زیر نظر برنامه طراحی شهری ناپلئون سوم طراحی کرد که در طول امپراتوری دوم تغییرات کاملی در ظاهر پاریس بهمراه داشت. این پروژه همزمان با نمایشگاه جهانی در سال 1867 افتتاح شد. این پارک در محل سابق جمع آوری زباله و معدن سنگ احداث شد و پیشرفت در تکنولوژی منظر و مواد صنعتی موجود در آن زمان را نشان می دهد؛ از جمله استفاده از ماشین های بخار که وظایف حمل و نقل را داشتند و همچنین بکارگیری بتن در ساخت پارک.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
پارک بوت-شومون
  • پارک گوئل

آنتونی گائودی در سال های 1900 و 1914 پارک گوئل (Park Güell) بارسلونا را برای صنعتگری به نام گوئل طراحی کرد که توسعه یک پارک و خانه را بر مبنای مدل باغ شهر انگلیسی برای اشراف بارسلونا تجسم کرده بود. تاکنون فقط 2 واحد مسکونی از 60 واحد مسکونی برنامه ریزی شده در این پروژه بلند پروازانه، تکمیل شده است، اما استعداد هنری گائودی هنوز هم بر مناظر شگفت آور و فراطبیعی تاثیر دارد. این پروژه سرمایه گذاری شکست خورده، توسط شهر بارسلونا خریداری شد و در سال 1992 به یک پارک عمومی تبدیل شد، و امروزه به عنوان یک شاهکار هنری ستوده می شود.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
پارک گوئل با طراحی منحصر به فرد آنتونی گائودی
  • گورستان جنگلی

گورستان جنگلی (Woodland) توسط گونار آسپلوند و سیگورد لورنتس (که به عنوان یک معمار منظر آموزش می دیدند) در سال های 1915 تا 1940 طراحی شده است، مساحتی کمتر از 250 هکتار دارد که در بیشتر نقاط آن درخت کاج کاشته شده است. در سال 1994 این گورستان از معدود آثار معماری قرن بیستم بود که در لیست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت. ویژگی مثبت اما تلخ داستان آنجا بود که در سال 1940 هنگامی که آسپلوند فوت کرد، اولین کسی بود که در این گورستان دفن شد.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
گورستان جنگلی (Woodland)
  • پارک بوس آمستردام

این پارک جنگلی (Amsterdam Bos Park) با مساحت ۱۰۰۰ هکتاری در سال های ۱۹۲۹ تا ۱۹۵۰ در آمستردام ساخته شد. طراحان آن معمار کورنلیوس فن استرن و معمار منظر جاکوپا مولدر بودند. آنها با هم در مقابل سبکپیکچرسک در حال توسعه ایستادند و امکانات ورزشی و جنگل محلی را با هم تلفیق کردند؛ دو نوع منظری که تا قبل از آن هرگز با هم به کار برده نشده بودند.

با ظاهری متفاوت نسبت به نمونه های پیشین، برای مدتی منتقدان نتوانستند پارک را با سایر سبک های موجود، هم تراز کنند. پارک بوس حرکتی جسورانه در تقابل با ترکیب بندی زیباشناسانه بود ، این حرکت مانند یک کاتالیزور در قبال پروسه ها و محصولات بعدی بود. این تغییر مفهومی، ایدئولوژی پارک عمومی سنتی را درهم شکسته و منظر را به شهر صنعتی شده اطراف آن متصل کرد.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
پارک بوس آمستردام
  • باغ میلر

باغ میلر (Miller Garden) در کلومبوس ایندیانا قرار گرفته و توسط معمار منظر شهری مدرن امریکایی دن کایلی در سال های 1953 تا 1957 طراحی شده است. بوته ها، پرچین ها، باغستان ها و علفزارهای کلاسیک، قسمت های مختلف تشکیل دهنده کلیت باغ میلر هستند.اما ساختار فضایی باغ در حقیقت از هر جنبه مدرن است.

طرح کایلی برای فرمت مشبک باغ به صورت گسترش شبکه هندسی و متعامد شکل گرفته و باغ را به چهار بخش تقسیم می کند که هر قسمت تمایزات خاص خود را دارد. این املاک 13 هکتاری یکی از بهترین اقامتگاه های مدرن اواسط قرن ایالات متحده است و در سال 2000 به عنوان بنای شاخص تاریخ ملی نامگذاری و یکی از شش نمونه کلمبوس است.

15 نمونه مهم از آثار منظر تاریخی جهان
باغ میلر

طبیعتاً تنها 15 نمونه برای درک تاثیرگذاری آثار بر تاریخ پربار طراحی منظر کافی نیست، اما از به نظر می رسد مثال های ذکر شده قضاوت صحیحی از حرفه ما عرضه می کنند. شما به عنوان یک خواننده، چه نمونه هایی از منظر تاریخی جهان به جز کشور ایران را مد نظر دارید؟

∴ Land8.com ∴

یک پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *