تعریف پست مدرن
این واژه نخستین بار در مقاله ای نوشته جوزف هادنات، همکار والتر گروپیوس در هاروارد، به نام “خانه پست مدرن” به کار گرفته شد که البته معنای آن تا سال 1975 که چارلز جنکس آنرا استفاده کرد، به روشنی تبیین نشد. وی در حوزه معماری از کسانی مثل راسکین، رابرت ونتوری، لوسین کرول، برادران کریر و تیم تن که از حوزه مدرنیسم جدا شده و در جهات مختلف به حرکت ادامه می‌دادند، نام برد.
جنکز پست مدرنیسم را ایهام تعریف می‌کند؛ یعنی ترکیب فنون مدرن با چیزی دیگر (معمولاً ساختمان سازی سنتی) تا معماری را قادر سازد با عموم مردم و اقلیت علاقه مندی که معمولاً دیگر معماران هستند، ارتباط برقرار سازد. هدف این ایهام خود دو پهلو است. معماری مدرن اعتبارش را تا اندازه ای به خاطر شکست در ایجاد ارتباط مؤثر با مصرف کنندگان نهایی خود از دست داد. از سوی دیگر مدرنیسم نتوانست پیوندهای مؤثری با شهر و تاریخ برقرار سازد.
بنابراین معماری پست مدرن، معماری است که بر پایه فنون جدید و قالبهای قدیم استوار باشد. تمام آفرینندگانی که می‌توان آنها را پست مدرن نامید، قسمتهایی از یک حساسیت مدرنیستی، که کار ایشان را از کار احیاگران متمایز می گرداند، در کار خود دارند که می تواند این حساسیت کنایه، تقلید، جابه‌جایی، پیچیدگی، گلچین کردن، واقع بینی یا هر کدام از اهداف و شیوه های معاصر باشد.
پست‌مدرنیسم حرکتی است که در حدود 1960 در قالب دسته ای از خیزشهای کثرت گرایانه، مدرنیسم را ترک کرد. مدرنیستها و لیت – مدرنیستها تمایل دارند که در حل مشکلات بر راه حلهای فنی و اقتصادی تأکید کنند؛ در حالی که پست مدرنیستها بر افزودن مسائل زمینه ای و فرهنگی به طرحهایشان اصرار می ورزند.
سالهای پس از جنگ جهانی دوم 1938، بازار سفارشهای باغسازی خصوصی، دیگر در انگلستان مطرح نبود و آنچه روز به روز پر رنگ تر می شد، طراحی منظر فضاهای عمومی و نیمه عمومی بود. دو جریان تأثیرگذار بر طراحی منظر انگلستان در این سالها که از قاره آمریکا و از طریق مجلاتی مثل Architectural Review وارد می شدند، کارهای بومی گرا و منطقه گرای دو معمار منظر بود که اولی Roberto Burle Marx اهل برزیل و دومی Thomas Church اهل کالیفرنیا بود.
نمایشگاه بریتانیا در سال 1951
نمایشگاه و جشنواره بریتانیا در کرانه جنوبی در لندن، برای معماران منظر انگلیسی فرصتی بود تا از امکانات عصر تکنولوژیک مدرن در فضایی سوررئالیستی استفاده کنند؛ معرفی فرمهای جدید، گونه های گیاهی جدید، فضاها و تجربه های جدید که متفاوت از پارکهای شهری تا آن زمان بود.
پروژه Sky Garden، باغ بام جفری جلیکو برای مغازه Harvey در Guildford با الهام از تصاویر سفینه اسپوتنیک که از زمین تهیه کرده بود و به دنبال یک هدف اقتصادی طراحی و اجرا شد. از خصوصیات بارز آن فانتزی خاص دهه 50، تأثیرات هنر آبستره، فرمهای Burle Marx و Thomas Church و ایمان به علم و دستاوردهای علمی است و خود در خود یک معجزه علم است؛ آب روی بام برای اولین بار!
باغ روی تراس و بام اداره مرکزی Wiggins Teape در Basingstoke, Hampshire در سال 1979، تراسهای باغچه مانندی دارد که همانند باغهای معلق بابل، هم منظره خوشایند برای ترافیک موتوری عبوری از سطح خیابان و هم چشم انداز مناسب برای کارکنان داخل ساختمان را فراهم می آورد. این پروژه از معدود پروژه های تلفیق مناسب منظر با معماری است چرا که به علت پیشی گرفتن اهداف اقتصادی در دهه های 60 و 70 اغلب زمین داران از اختصاص زمین به فضای باز (سبز) دوری می کردند.
فستیوال بین المللی باغ در لیورپول
در دهه 80 بود که دیگر تفکر ایجاد پارکهای عمومی از باغسازی و فضای سبز کاملاً جدا می شد و باغ هم مانند هر عنصر دیگری می بایست با سرعت دنیای مدرن همگام می شد. فضای باغچه دیگر فقط یک فضای باز برای استراحت و تفرج بیرون خانه نیست، بلکه تمامی فعالیتهای زندگی در آن جریان می یابد.
نمایشگاه و فستیوال بین المللی باغ در لیورپول در سال 1984 فرصتی بود تا این تفکر‌ها به صحنه عمومی عرضه شود. بستر این نمایشگاه زباله دان کارخانه ای بود که طی زمانی کوتاه پاکسازی شد.
این مطلب قبلاً در “شماره ۸” نشریه اینترنتی منظرآنلاین در تاریخ ۱۵ آبان ۱۳۸۶ منتشر شده و به دلیل تغییر رویکرد وب سایت نشریه، در سایت معمارمنظر باز نشر می شود.
