شهر مسا (Messa) سومین شهر بزرگ ایالت آریزونا در آمریکا است، این شهر نیز مانند دیگر شهرهای آمریکا است. وسعتی بیشتر از ۳۴۴ کیلومتر مربع دارد و قسمتی از منطقه کلانشهری فیونیکس (ققنوس) است؛ یک حومه معمول آمریکایی که با بزرگراه ها احاطه شده و هیچ نشانه شاخصی ندارد که هویت آن را از دیگر مناطق متمایز سازد. مسئولان و مدیران شهری آن تصمیم گرفتند تا چیزی خلق کنند که در این شهر وجود ندارد؛ نشانه شاخصی که به شهر هویت جدید بدهد و همچنین فضای جمعی که کیفیت زندگی ساکنان آن را ارتقاء دهد، فعالیتهای متنوعی را به مرکز شهر بیاورد و به عنوان یک محرک توسعه جدید در مرکز شهر به آن خدمت کند.
مسابقه طراحی شهر مسا
ایده طراحی فضای عمومی جدید در سال ۲۰۱۲ با حمایت مالی ساکنان شهر (تامین امور مالی پروژه با اوراق قرضه) به تصویب رسید و در پایان سال ۲۰۱۳ مسابقه ای برای طراحی این فضا برگزار شد. تیمهای طراحی همکاری و تعامل مناسبی با شهروندان داشتند و به منظور پاسخگویی به نیازهای ساکنان، نظرات آنان را در طرحها اعمال می کردند. سه طرح اول در آگوست ۲۰۱۴ اعلام شد و پس از مشارکت و مناظره های عمومی، تیم طراحی متشکل از سه شرکت به عنوان برنده انتخاب شدند.
سوالات کلیدی مطرح شده در روند طراحی
محوطه مرکزی سایت با شرایط فعلی – که با پارکینگهای وسیع و چند ساختمان شهرداری احاطه شده است – نمی تواند در آینده به عنوان نوعی فضای عمومی با دسترسیهای مطلوب پیاده و حس مکان قوی ایفای نقش کند. بنابراین مسئولیت طراحان ساده نبود. عامل بسیار مهم موفقیت طرح پیشنهادی تیم برنده، مشارکت همگانی در مرحله ایده پردازی و تلفیق نظرات شهروندان با استراتژیهای طراحی بود. طراحان در مرحله ایده پردازی به دنبال پاسخ این سوالات از مردم بودند:
- اولویتهای شما برای حضور در یک فضای شهری چیست؟
- چگونه این پروژه می تواند به عنوان یک کاتالیزور جهت تقویت حس مکان مرکز شهر عمل کند؟
- چگونه پروژه احیاء مرکز شهر مسا می تواند به نماد این شهر تبدیل شود؟
- چه عواملی باعث می شود بارها و بارها به این مکان بیایید؟
تیم طراحی با توجه به اهداف تعریف شده در چشم انداز شهر و تعامل دو طرفه با جامعه پنج اصل را اساس کار خود قرار دادند:
ایجاد شبکه پیوسته
با طراحی خیابانهای محلی و پیاده مدار، افزودن شبکه سبز درختان، فضاهای هویت مند و نظام یکپارچه مسیرهای دوچرخه و پارکینگ، دسترسیهای مطمئن به مرکز شهر ایجاد می شود.
خلق نشانه شهری
یک سازه بزرگ از جنس مس به نام “باد رقصنده” که به عنوان نقطه کانونی رویدادهای میدان مرکزی ساخته شد، مسا را به مقصد دیدنی در دره ققنوس تبدیل کرد. برج خنک کننده با ایجاد خرده اقلیم محلی به خنک شدن هوای میدان تا ۱۵ درجه در روزهای گرم تابستان کمک می کند. بدین ترتیب با وجود این سیستم خنک کننده، ویژگیهای بهشت تابستانی فراهم شده در میدان و آب موجود در زمستان به میدان یخ تبدیل می شود.
فراهم آوردن انواع سایه
برای پاسخگویی به اولین نیاز کاربران و تامین آسایش اقلیمی آنان، تیم طراحی بر آن شد تا از اولین روز بهره برداری از پروژه، سایه ایجاد کند. حفظ درختان ارزشمند موجود، کاشت بیش از ۵۰۰ عدد درخت بالغ جدید و احداث سازه های دائمی سایه افکن، سایه مورد نیاز این مکان را تضمین کرد.
فعالیتهای دعوت کننده
جهت فراهم کردن امکاناتی برای نشستن و نیز بستری برای رویدادهایی در سطح جهانی، اصل دعوت کنندگی برای ایجاد فضایی منعطف و چند عملکردی همراه با جذابیتهای گوناگون لحاظ شد. گوشه هایی آرام برای نشستن و استراحت کردن، میدانی برای رویدادها همراه با یادمان “رقصنده باد” با بازارها و مکانهایی برای خوردن غذا و آشامیدن، مرکز شهر را به قلب تپنده زندگی عمومی شهری تبدیل می کند.
ارائه طرح پیشنهادی تک فاز و امکانپذیر
حفظ و احیاء بناهای موجود در سایت، در اعمال هزینه های بالای بازسازی صرفه جویی می کند و فضاهایی برای زندگی پیاده در تراز زمین ایجاد می کند. بهسازی تالار شهر آنرا به قسمتی از میدان شهری با پیچ و خم تبدیل می کند. “سالن آسمان” با امکان دسترسی برای عموم بر روی پشت بام این تالار تجربه استثنایی را برای بازدیدکنندگان به همراه دارد.
کلیدی برای به وجود آوردن فضاهای عمومی موفق
درس مهمی که در این پروژه نهفته بود این است که این طرح یکی از نمونه های نادری است که شهروندان در تمام مراحل آن شانس مشارکت داشتند؛ از مرحله ایده پردازی تا تصمیم گیری نهایی. این گام مهمی در ساختن یک فضای عمومی موفق است که مردم بارها و بارها به آن مراجعه خواهند کرد.
اولین گام به سوی خلق مرکز شهری یکپارچه و پیاده مدار
این مسابقه طراحی را می توان اولین قدم به سوی ایجاد مرکز شهری پیاده مدار و یکپارچه برای شهر مسا در نظر گرفت که برای ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان، نمونه جامعی ارائه داده است. با این حال آنچه که برای جامعه نگرانی ایجاد کرده هزینه ۵۰ میلیون دلاری برای اتمام پروژه است. در مقیاس بزرگتر، این پروژه تنها بخش کوچکی از یک کلانشهر گسترده است که برای ارتقاء کیفیت زندگی در آن پروژه های بیشتری مانند این لازم است.
منبع: +
