در آغاز سال 2013 آژانس پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) نگرانی خود در رابطه با 10.4 میلیون پناهنده را اعلام کرد، در حالی که تعداد این مهاجرین، پناهجویان و آوارگان داخلی در ژوئن 2014 در مجموع از 50 میلیون نفر پیشی گرفته و با شرایط فعلی خاورمیانه رو به افزایش نیز هست. این بیشترین تعداد پناهندگان در جهان پس از تشکیل این آژانس بوده که در پاسخ به مردم آواره در جنگ جهانی دوم تاسیس شد. دلایلی همچون رقابت بر سر منابع در تغییرات آب و هوا، تضادهای ایدئولوژیکی و رشد جمعیت، احتمال اینکه مردم وادار به ترک خانه های خود شوند را افزایش می دهد. پس از 5 سال درگیری تعداد پناهندگان گریخته از سوریه از 4 میلیون پیشی گرفته است. مامور عالی رتبه آژانس پناهندگان سازمان ملل گزارش می دهد که این بزرگترین جمعیت پناهنده از یک درگیری در یک نسل است. این جمعیتی است که به حمایت جهانی نیازمند است اما در عوض در شرایط مهیب و وخیم زندگی می کنند و در فقر فرو رفته است.
در این میان مکانهای زندگی موقت این آوارگان که اردوگاهها است مغفول مانده اند. در بسیاری از اوقات این پناهجویان مدت زیادی را در اردوگاه بسر می برند و عدم توجه به محیط زندگی آنها می تواند پیامدهای اجتماعی زیادی را در بین پناهجویان و جامعه پناه دهنده به وجود آورد.
هلن یو دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پنسیلوانیا است و در پایان نامه خود با استفاده از چارچوب معماری منظر و اصول توسعه پایدار، ایده ای جدید برای محیط اردوگاه پناهجویان ارائه کرده است. در ادامه مطلب ایده ها او را خواهید خواند.
ایده کلی
کتاب راهنمای پیشنهادی برای طراحی اردوگاه پناهندگان به افزایش دو مقوله تعداد پناهندگان در سراسر جهان و تعداد سالهایی که پناهندگان در اردوگاه صرف می کنند، پاسخ می دهد. در حالی که همه پناهندگان در اردوگاه ها زندگی نمی کنند، تمرکز تحقیقات و طراحی پیشنهادی این دانشجو بر روی مدلهای اردوگاهی طراحی شده برای 20000 نفر است. دستورالعملهای جاری، معماری منظر را به عنوان لوحی سفید فرض می کند، در این طرح پیشنهادی، چهارچوب منظر از معماری منظر برای تولید خدمات زیست محیطی استفاده می کند و اجازه انعطاف پذیری و خود سازماندهی را به آن می دهد. با وجود پناهندگانی در حدود 3000 نفر که روزانه به سمت کمپ در رفت و آمد هستند و اخطارهای هفتگی، این طراحی با قابلیت، کارآمدی، عملی و مقرون به صرفه بودن خود باید پاسخگوی این حجم از جمعیت باشد در حالی که مطابق با نیازهای فردی پناهندگان در طول زمان نیز باشد.
باغهای خانگی
پس از اینکه یک سایت (معمولاً حداقل به فاصله 50 کیلومتر از مرز و به طور پیش فرض بر روی زمین خشک تخت) برای اردوگاه پناهندگان انتخاب شد، خاک تسطیح شده و فشرده می شود. استراتژی تسطیح زمین به گونه ای است که منابع آب در پشت پناهگاه تعبیه شده و باغ پایین دست جهت کشت را پشتیبانی کند. این باغ خانگی جیره های غذایی روزانه مکمل را تامین خواهد کرد و سبب کاهش وابستگی به کمکهای خارجی و فشار بر منابع جامعه میزبان می شود. یک باغ خانوادگی می تواند از طریق ساخت و ساز موانع امن به عنوان مکانی خصوصی ایجاد شده یا در ترکیب با همسایگی های مجاور توسط خانواده های همسایه به طور مشترک نگهداری شود. در میان باغهای خانگی آنهایی که پشت چادرها قرار دارند، سطح بیشتری از زمین را برای گسترش چادر فراهم می کنند یا از فضا به عنوان یک پاسیو یا حیاط خلوت نیمه خصوصی برای معاشرت با دوستان و خانواده ها استفاده می شود.
بازیافت مواد غذایی
در جوامع فقیر به ویژه در آب و هوای خشک، بازیافت آب و مواد غذایی برای پرورش باغ حیاتی است. علاوه بر این، با استفاده از گاترهای پلاستیکی پیش ساخته (یا لوله های پلاستیکی) آب باران از سقف چادر به بشکه ذخیره آب باران سرازیر می شود که می تواند به عنوان آب غیر قابل شرب در اردوگاه هایی که در آن نقاط توزیع محلی آب وجود ندارد، توزیع شود. حداقل 17 لیتر از 20 لیتر اختصاص داده شده به هر پناهنده در هر روز به داخل گودال یا اطراف مکانی که در آن شستن غذا و لباس صورت می گیرد، ریخته می شود. در این طرح گودال و سطوح مجاور جاده ها و پیاده راهها داخل محوطه فضای باغ زهکشی می شود. کمپوست توالتها و مواد زاید آشپزخانه و زواید باغ در مقیاس خانگی یا بلوکی جمع آوری می شوند. فضای اطراف اردوگاه می تواند در یک تراز پایین تر قرار گیرد و با کاشت بذرهای محلی، حایل هایی را برای اردوگاه مهیا کنند. نهالها حس فضایی از امنیت، محافظت در برابر باد و گرد غبار ارائه می دهند و در نهایت تعداد زیادی از نهالها در طول مسیر کاشته می شوندکه این مسیرها در طول زمینهای بازی و باغهای خانگی توزیع می شوند.
زیرساختهای اجتماعی
توزیع خدمات اجتماعی و مناطق مسکونی برای به حداکثر رساندن یکپارچگی اجتماعی برنامه ریزی شده و اجازه می دهد پناهجویان خودشان برای خود تصمیم بگیرند. امکانات محلی شامل فعالیتهای مرکزی است که به آنها اردوگاه خدمات می دهند. مرکز توزیع، مدرسه، مهدکودک، کارگاه برای آموزش مهارتها و تولید کالاها، مرکز ارتباطات و دسترسی به جهان خارج از اردوگاه، کتابخانه، مرکز زنان و مکانهایی برای عبادت جزو این فعالیتهای مرکزی ساخته شده هستند که مناطق تجاری کوچک را شکل می دهند. یک بازار خارجی نیز در این محدوده تجاری به جهت فروش تولیدات باغهای خانگی برگزار می شود و فروشندگان به سرعت فروشگاه هایی را برای شروع روند زندگی در اردوگاه راه اندازی می کنند. (به طور معمول کار کردن پناهندگان خارج از اردوگاه غیر قانونی است.) به واسطه دسته بندی ساده، پوشش گیاهی در ارتباط با طرح زیرساختهای اجتماعی قرار می گیرد. چهاچوب منظر؛ برداشت محصولات، آب حاصل از باران، بازیافت کمپوست مواد مغذی را به گونه ای به جامعه پناهندگان ارائه می کند که مولد باشند.
برای اطلاعات بیشتر به لینک زیر مراجعه کنید:
