عدالت محیطی برای گروههای آسیب پذیر، به عدم عدالت در توزیع منابع و مشارکت آنها در تصمیم گیری ها می پردازد. بی خانمان ها یکی از آسیب پذیرترین گروهها هستند و شیوع بیماریهای مانند کووید 19، جمعیت شهری؛ به ویژه بی خانمان ها را در شرایط نامطلوبی قرار می دهد. مسئله بی خانمانی در دهه گذشته افزایش یافته که ناشی از تضاد اقتصادی و بحران مسکن است. از زمان شیوع کرونا در ایالات متحده، شاهد افزایش تعداد بی خانمان ها هستیم؛ روندی که احتمالاً ادامه خواهد داشت.
بحثهای انتقادی در مورد نحوه پاسخگویی شهرها و جامعه مدنی به این بحران، قوانین سنتی طراحی محیط را زیر سوال می برد. در این مطلب، ما بررسی می کنیم که چگونه معماران منظر می توانند در مبارزه مداوم عدالت خواهی، به ویژه رسیدگی به بی خانمانی در جهان پس از همه گیری مشارکت داشته باشند؟
ما نمونه های خاصی را از یوجین (Eugene)؛ اورگان، شهری که دارای بیشترین سرانه جمعیت بی خانمان در ایالات متحده است، تهیه می کنیم. یک سوم جمعیت بی خانمان یوجین، به نوعی بیماری روانی را تجربه می کنند؛ برخی از آنها در امتداد رودخانه ویلامت (Willamette) اردو زده اند که افزایش سیلاب ناشی از تغییرات آب و هوایی آنها را تهدید می کند. به طور مثال در آتش سوزی شدیدی که در ماه سپتامبر اتفاق افتاد، آنها بیش از یک هفته از هوای خطرناک پر از دود تنفس کردند.
هر تهدیدی، بی خانمان ها را در معرض تأثیرات بهداشتی قابل توجهی قرار می دهد. یوجین به عنوان یک شهر متوسط با 170 هزار نفر جمعیت، به دلیل تلاشهای پیشگامانه خود در زمینه مبارزه با بحران مسکن و بی خانمانی مشهور است و به عنوان یک همکار برای پلیس، با مشارکت با یک سازمان غیرانتفاعی، CAHOOTS (کمک به بحران در خیابانها) را ارائه داد. (یک برنامه مداخله سیار که به سلامت روان، سوء مصرف مواد و بحرانهای مسکن پاسخ می دهد.)
در پاییز سال 2019، استودیوی دانشگاه اورگان “برنامه ریزی برای مسکن، که توسط یانگ کو (Yekang Ko)، شانون آرمز (Shannon Arms) و ASLA آموزش داده شد را با رویکرد چشم اندازی برای مسکن مقاوم” ارائه داد، رویکردی سیستماتیک برای ایجاد یک شبکه مسکن در سطح شهر که شامل سرپناه های اضطراری، مجتمع های مسکونی موقت (حداکثر تا دو سال) و مسکن حمایتی دائمی و یا مقرون به صرفه می شد.
با همکاری مدیر دفتر شهر یوجین و مصاحبه با ساکنان ایستگاه استراحتگاهی، دانشجویان یک تجزیه و تحلیل فضایی در سطح شهر انجام دادند تا مکانهای بالقوه مناسب برای طیف وسیعی از انواع پناهگاه ها را بر اساس تعدادی از معیارهای محیطی، اجتماعی، اقتصادی و امکانات رفاهی شناسایی کنند. دانشجویان هنگام توسعه طراحی سایت خود، نیازهای خاص گروههای کاربر آسیب پذیر مانند افرادی با بیماری روانی، جوانان LGBTQ و سالمندان را تجزیه و تحلیل کردند.
پیشنهادات برای مقابله با بی خانمانی
گروه دانشجویان دو توصیه اصلی داشت:
- شهر نیاز دارد تا برنامه ریزی فعالانه ای برای شناسایی سایتهای خانه های شبکه ای داشته باشد، زیرا بلایا و شرایط اضطراری به احتمال زیاد منجر به بی خانمانی بیشتر افراد می شود.
- اگرچه انتقال افراد بی خانمان از خیابانها به خانه های دائمی ایده آل خواهد بود، اما زمان موردنیاز برای اجرای مسکن دائمی و افزایش احتمال وقوع شرایط اضطراری، شهر را مجبور می کند تا برای مکانیابی خانه های موقت به عنوان قدمی به سوی اسکان دائمی برنامه ریزی کند.
پس از شیوع کووید 19 و دستور قرنطینه در مارس 2020 ، یوجین سرپناه های بیشتری در پارکها و فضاهای باز عمومی در سراسر شهر باز کرد. از قضا، برخی از افرادی که بی خانمانی را تجربه می کنند، شهادت می دهند که همه گیری کرونا برای آنها “برکت” بوده است، زیرا پلیس به جنایات آنها در دوران قرنطینه استناد نمی کند. این سکونتگاههای غیررسمی به طور ارگانیک در حال رشد بوده است.
در بهار سال 2020، دانشجویان درس سمینار “خانه، مسکن و بی خانمانی” دانشگاه اورگان، که توسط کوری پارکر تدریس می شد، با چند نفر از ساکنان پناهگاههای موقت مصاحبه کردند و آنها بر وضعیت اسفناک ایمنی خود در همه گیری تاکید کردند. پناهگاههای بزرگ بی خانمان با ردیف تختها، نکات ایمنی یا فاصله گذاری اجتماعی لازم را فراهم نمی کند؛ ساختمان پناهگاهی با 140 نفر در آن دیوانه کننده است! چون این مورد واقعاً پناهگاهی در برابر این ویروس نیست، بلکه بیشتر محلی برای تکثیر و شیوع آن است چون تمام روز افراد در آن در حال رفت و آمد هستند.
در همان زمان، پناهگاهها در یوجین به دلیل دستورالعملهای فاصله گذاری اجتماعی دولتی مجبور شدند 250 تخت موجود در خوابگاه را حذف کنند. به عنوان یک راه حل جایگزین، ساکنان پناهگاههای استراحتگاهی، گروههای کوچکی از 6 تا 10 چادر را توصیه می کنند که در پارکها و پارکینگها و در خارج از منزل قرار دارند. گروههای خانوادگی خودگردان به ساکنان با وضعیت مشابه زندگی خود و همچنین شبکه های اجتماعی قویتر، پیامی دادند.
معماران منظر می توانند با به تصویر کشیدن ایده های نوآورانه و شروع یک بحث عمومی، در این موضوع مشارکت کنند. به عنوان مثال، پارکهای شهری با مجموعه ای از خانه های انتقالی یا سرپناه هایی که به سرعت در حال استقرار هستند، چگونه خواهند بود؟
گروهی از دانشجویان، طرح “پرورش تاب آوری” را پیشنهاد کردند که یک پارک شهری را در بر می گیرد که شامل جمعیت بی خانمان هایی است که در حال حاضر از فضا به عنوان پناهگاههای انتقالی استفاده می کنند که علاوه بر اینکه کیفیت پارک را برای همسایگان بهبود داده، تاب آوری را نیز افزایش می دهد. مجموعه مسکن انتقالی دارای یک زیرساخت مدولار و خارج از شبکه است که می تواند به سرعت قابل استقرار و جابجایی باشد در حالی که نیازهای اساسی مانند غذا، انرژی و آب را در محل تأمین می کند.
با توجه به تحلیلهای صورت گرفته، دانشجویان به این نتیجه رسیدند که معماران منظر می توانند با مداخلات و پرداختن به بحران مسکن گسترده تر، از طریق طراحی خلاقانه و مشارکتی برای جوامع حاشیه نشین مشارکت کنند.
منظر برای بشریت (L4H)، ابتکاری است که توسط دانشکده، دانشجویان و فارغ التحصیلان معماری منظر دانشگاه اورگان اجرا می شود و با دهکده های محلی مانند SquareOne و Microdevelopment MAPLE همکاری کرده تا راه حلهای طراحی منظر چند منظوره ارائه دهد که می تواند به ایجاد درآمد پایدار برای روستاییان کمک کند.
از طریق رویکرد سیستم غذا – انرژی – آب و کارگاههای طراحی مشترک، برنامه منظر برای بشریت با روستاییان در دهکده یوجین (OVE) که مجتمع مسکن انتقالی است و همچنین روستای زمرد یوجین (EVE) که دائمی است، به تعامل رسیده است. جامعه مسکن مقرون به صرفه در برنامه منظر برای بشریت، همچنین با طراحان محصول، دانشمندان محیط زیست، فیلسوف و متخصص کارآفرینی اجتماعی همکاری می کند تا رویکردهای چند رشته ای بیشتری را برای افزایش تاب آوری جوامع توسعه دهد.
این همه گیری باعث ایجاد اراده سیاسی برای رهبری شهرها شد تا برنامه هایی را برای بیرون راندن افراد بی خانمان از خیابان آغاز کنند. در تابستان و فاز دوم برنامه اورگان برای رفع قرنطینه، یوجین پناهگاههای موقت را بست و در عین حال به تلاش خود برای ایجاد خانه های دائمی ادامه داد.
اما در ماه سپتامبر، شورای شهر طرحی را برای پنج “استراحتگاه” جدید در محله های پراکنده تصویب کرد، جایی که افراد بی خانمان می توانند در آنجا به زندگی ادامه دهند. این پناهگاههای پراکنده نشان دهنده حرکت به سمت شهری است که از نظر زیست محیطی مناسب تر است. معماران منظر که عادت به گفتگو دارند و با گروههای مردمی کار می کنند، می توانند راههایی را برای ادغام مداخلات مسکن موقت در منظر شهری، پارکها، پارکینگها و زمینهای خالی ارائه دهند.
