مرکز بازدیدکنندگان باغ گیاه شناسی ون دوسن

چندی پیش در مورد طراحی باغ های گیاه شناسی در مطلبی در معمار منظر موضوعاتی مطرح شده بود. باغ هایی که جنبه آموزشی آنها بر گردشگری یا زیبایی آنها غلبه دارد و عموماً کیفیت آنها بر اساس تعداد گونه های گیاه موجود در آنها سنجیده می شود. اما در لا به لای همین بازدیدها چه امکاناتی در اختیار بازدیدکنندگان قرار می گیرد؟ چقدر در باغ گیاه شناسی به ساختمان های مدیریتی و ساخته شده توجه می شود؟ و مهمتر از همه در یک باغ گیاه شناسی که دیدن گیاهان جنبه آموزشی دارند ساختمان چگونه با محیط هماهنگ می شود؟

در پروژه ای که در ادامه در مورد آن بیشتر خواهید دانست، تلفیق زیبایی بین ساختمان و محیط و همچنین ایده طراحی ساختمان وجود دارد. این پروژه با نام مرکز بازدیدکنندگان باغ گیاه شناسی ون دوسن توسط شرکت های معماری منظر شارپ و دایموند در ونکوور کانادا طراحی شده است.

در طراحی این مرکز بازدیدکنندگان، با الهام از شکل برگ نوعی ارکیده محلی, بنایی فوق العاده هنری و جدید بازدیدکنندگان ساخته شده است که در عین حالی که  تسهیلاتی شاخص برای بازدیدکنندگان ایجاد کرده است، مردم را با مشکلات زیست محیطی قرن 21 از جمله ذخیره آب و انرژی, استفاده مجدد و بازیافت, ارزش های زیباشناختی گیاهان بومی و مفاهیم ساخت و ساز پایدار آشنا می کند. طراحان این پروژه در طراحی خود از  پلاتین LEED استفاده کرده اند که باعث ثبت این مرکز در مسابقه ساختمان زنده (LBC)  شورای ساختمان سبز کاسادیا شد.

جری اسپارو به عنوان بزرگ مردم محلی کانادا در روز افتتاحیه این مرکز بازدیدکنندگان چنین گفت: بومیان اولیه کانادا مانند همه مردم دیگر در سراسر جهان, در هماهنگی با طبیعت زندگی می کردند. ما برای حیات همه موجودات ارزش قائلیم , ما به گیاهان احترام می گذاریم. گیاهانی که برای ما دارو فراهم می کنند و جسم ما را درمان و غذای ما را تامین و هوا و آب و خاک ما را پاکیزه می کنند.

با الهام از شکل برگ ارکیده محلی، مرکز بازدیدکنندگان در باغ گیاه شناسی ون دوسن یک رابطه منحصر به فرد بین معماری، معماری منظر و اکولوژی برای به ایجاد تشکیلاتی نمادین به وجود آورده است. فرآیند طراحی طی همکاری مشترک “باسبی پرکینز”، “معماران ویل”، “شرکت های معماری منظر دایمند و شارپ”،معمار منظر “کورنلیا هان اوبرلندر”، سازمان پارک های ونکوور، کمیته راهبری باغ گیاه شناسی و چند تیم مشاور انجام شد.

از آنجایی که در ورودی این باغ در خیابان Oak street قرار دارد و جمعیت را به داخل باغ هدایت می کند، برای هدایت ویژه تماشاگران به این مجموعه و جلوگیری از ازدحام تصمیم گرفته شد در این سایت برای مرکز بازدیدکنندگان, درب ورودی جدیدی به باغ ها اضافه شود که حضور جمعیت را در باغ ها افزایش دهد. طراحی چشمگیر بام ساختمان نوعی کشش بصری به سمت دریاچه Livingston ایجاد می کند. مساحت کلی طرح 5 هکتار می باشد که شامل 20000 فوت مربع زیربنای ساختمان می باشد.

اهداف طراحی مرکز بازدیدکنندگان در باغ گیاه شناسی

این طراحی یک پارچه و مشترک چهار هدف عمده را دنبال می کرد:

1. آموزش: اطلاع رسانی در رابطه با اهمیت حفاظت از گیاهان و تنوع زیستی
2. ارائه: ارائه یک نمونه زنده از یک باغ گیاه شناسی در یک جامعه مدرن
3. عملکرد: بهبود رابطه ساختمان و سیستم های زیست محیطی
4. هویت: بزرگداشت مفهوم طبیعت در شهر

در گذشته باغ گیاه شناسی نمادی از حضور انسان در طبیعت بوده است. باغ های گیاه شناسی معمولاً از طریق طبقه بندی های گیاهی تقسیم بندی می شدند و این طبقه بندی ها بر اساس تحقیق و بررسی, گیاهان دارویی و خوراکی, اهمیت باغبانی و همچنین زیبایی انجام می شد. هدف اصلی از این کار، حفاظت از گونه ها و ایجاد مجموعه ای از گیاهان زنده برای تحقیقات علمی، نمایش و آموزش توسط آنها بود.

اما این اثر هنری جدید (مرکز بازدیدکنندگان) مردم را با مسائل زیست محیطی قرن ۲۱ آشنا می کند. از جمله حفاظت از آب و انرژی، مباحثی در زمینه بازیافت و استفاده دوباره، ارزش های زیباشناختی گیاهان بومی و مقاوم سازی ساختمان و مسایل مربوط به طراحی که عمدتاً در حوزه توسعه پایدار اطلاعاتی را به بازدیدکنندگان منتقل می کند. اینگونه اطلاعات در باغ های گیاه شناسی با رویکرد سنتی ارائه نمی شدند.

در این پروژه 5 هکتاری در ساخت ساختمان و بام آن از پلاتین LEED استفاده شد. دلیل این کار ترویج استفاده از این نوع مصالح عنوان شده است. این ساختمان به گونه ای طراحی شد که در اخذ امتیاز ساختمان زنده (LBC) از شورای ساختمان سبز کاسادیا امتیاز 2.0 کسب کرده است که نشان دهنده بالاترین سطح در طراحی مقاوم است.

پروژه ها در شورای ساختمان زنده بر اساس معیارهای زیر بررسی می شوند:

• توانایی ساختمان برای تولید انرژی خود
• ذخیره و پاک سازی آب مورد استفاده
• استفاده مناسب از منابع تجدیدناپذیر
• به حداکثر رساندن سلامت و زیبایی
• عاری بودن پروژه ها از مواد لیست قرمز مانند مواد پلاستیکی، فلزات سنگین، آفت کش ها، هالوژن ها، ضد حریق ها و محصولات پالایش نفت.

از این رو در این بررسی تمام جزئیات، مواد و مشخصات بنا بررسی شده و با کمی توسعه و تفصیل به عنوان معیارهایی برای یک روش سالم تر جهت طراحی و ساختمان سازی ارائه می شوند.

اعضای تیم طراحی در رابطه با یک پارچه بودن ساختمان اتفاق نظر داشتند. به همین جهت ساختمان به صورت منسجم طراحی شد و سعی شده است تا در همه سطوح رویین و زیر زمین یاختمان دچار انقطاع حجمی نشود.

این سایت دارای زمینی با شیب ملایم بود و برای حفاظت از ۳۰۰ گونه درخت خاص تقسیم بندی شده بود. بیشتر درختان از گونه ی صنوبر ۱۰۰ فوتی هستند. از درختان شاه بلوط و گردو برای ایجاد یک راهروی سایه انداز حیات وحش و زیست گاهی برای حیوانات کوچک مانند پرنده ها و پروانه ها استفاده شده است. بعد از عبور از یک ورودی شاخص و قابل دسترس، مجموعه ای از میدان ها خط طبیعی زمین را دنبال می کنند و مردم را در حال تماشای نمایی بزرگ از محوطه، جریان آب و دریاچه، به آرامی به سمت ساختمان هدایت می شوند.

ایده طراحی باغ بام و سایت از یادداشت های تاریخی Archibald Menzies (گیاه شناس) و کاپیتان George Vancouver که در سفری به غرب اقیانوس اطلس نوشته بودند الهام گرفته شده است. بر اساس این دیدگاه عنصر دیگری در باغ های ون دوسن شکل گرفت. باتوجه به منطقه کاسادیا که شامل محیط زیست بریتیش کلمبیا، واشینگتن و اورگان می باشد و همچنین رویکرد طراحان 5 بستر منطقه ای برای کاشت گیاهان ایجاد کرد:

1. شمال غربی اقیانوس آرام در کاسادیا؛ شامل علف زار و درختان بلوط. (الهام گرفته شده از Archibald Menzies)
2. بام سبز و راهروی حیات وحش؛ مراتع ساحلی (چمن های بومی , چمن فستوکا، گیاهان پیازدار چندساله ی بومی)
3. تالاب ها؛ استفاده از آب باران فیلتر شده در باغ برای استفاده عمومی و ترکیب آن با طرح مدیریت فاضلاب سایت.
4. باغ گیاه شناسی – قوم شناسی؛ نشان دادن گونه های گیاهی شاخص در شیوه زندگی انسان های اولیه ملل.
5. باغ های ارائه غذا؛ مجاور کافه تریا برای بهتر نشان دادن استفاده از گیاهان در آشپزی، تولید عطر و زیبایی.

مرکز بازدیدکنندگان باغ گیاه شناسی ون دوسن با مساحت ۱۷۶۵ متر مکعب تعادل هماهنگی بین معماری و منظر ایجاد کرده است. ساختمان از “گلبرگ” های موج دار بام سبز در امتداد زمین سخت و دیوارهای بتونی ساخته شده است. این سایت از منابع تجدیدپذیر در محل خود استفاده می کند که به صورت سالانه به مصرف صفر خالص انرژی برسد. کربن را ذخیره می کند که مقدار کربن مورد نیاز خود را تامین کند. از آب تصفیه شده باران برای مصارف غیر آشامیدنی استفاده می کند و ۱۰۰% آب استفاده شده را به وسیله یک رآکتور زیستی در محل تصفیه می کند. گیاهان بام و سایت طوری طراحی شده اند که نیازی به سیستم آبیاری نداشته باشند.

بام این مجموعه دارای شکل و فرم خاصی است و مانند برگ های ارکیده تقسیم بندی شده است. بام سبز با دقت به گونه ای طراحی شده است که بازتابی از چمن زارهای ساحلی شمال غرب اقیانوس اطلس باشد و شامل ۲۰ گونه از چمن ها و گیاهان است. بام موج دار منحصر به فرد ساختمان بعد از ترکیب با تپه های اطراف که دارای شیب حداقل ۵% و حداکثر ۵۰% هستند، محیطی هموار را ایجاد می کند. روان آب های حاصل از بارندگی در بام سبز به جریان آب سایت و سپس به بستر های تصفیه آب و تالاب ها می پیوندد و به مخازن آب زیرزمینی وارد می شود.

مرکز بازدیدکنندگان ون دوسن طبیعت را پاس می دارد و به بازدیدکنندگان فرصت می دهد که در ضمن بازدید از باغ ها با محیط زیست منطقه آشنا شوند. با توجه به اهمیت گیاهان منطقه، بازدیدکنندگان قادر خواهند بود انواع گیاهان را در حال پیاده روی و قدم زدن بشناسند و اطلاعات بیشتری درباره ذخیره آب و تهیه خوراک خود از گیاهان و استفاده از این منابع برای باغ های خود  به دست آوردند.

این پروژه دو جایزه شایستگی از نایب رئیس بریتیش کلمبیا در سال ۲۰۱۲ و بام سبز برتر از انجمن بین المللی بام سبز در سال ۲۰۱۳ را دریافت کرده است.

∴ Landezine.com ∴