زمانی که به هر کدام از شهرهای اروپایی فکر می‌کنیم، تصور شهری بدون میدان بسیار سخت است. میدانهای شهری اساس شهرهای اروپایی هستند. اغلب به عنوان نمادی از هویت جامعه، این میدانها در خدمت عملکردهای اجتماعی مهمی همچون فضاهای جمعی، فضاهایی برای تمدد اعصاب یا حتی به عنوان مسیری برای عبور مردم هستند. هنگامی که آنها به خوبی عمل کنند، می توانند روح یک شهر باشند ولی زمانی که ضعیف طراحی شده باشند، به مکانی تبدیل می شوند که مردم از آن اجتناب می کنند.
میدان اینداتچو (Indautxu) نتیجه یک مسابقه ایده در مورد نحوه استفاده از فضایی بسته و کم استفاده بود. به دلیل آنکه این منطقه توسط جاده ای تقسیم شده بود، تا حد زیادی نادیده گرفته شده بود. این منطقه که بر بالای یک پارکینگ و مرکز خرید زیرزمینی واقع شده است، در پاسخ به زیرساختهای خود ضعیف عمل کرده و مقررات فعلی را برآورده نساخته است؛ نکته ای که در طراحی جدید باید اصلاح می شد.
چیزی از هیچ
معماران این پروژه، شرکت معماری JAAM، با طرحی که سایت را با بقیه شهر یکپارچه کرده و همچنین به آن شخصیت خاص خود را می بخشید، در نهایت برنده مسابقه طراحی بودند. بزرگترین مشکلی که طراحان با آن مواجه شدند، جایگزینی غلبه جایگاه وسایل نقلیه با پیاده رو بود. دو تا از سه خط عبوری از سایت حذف شد و سومین آنها تنها به حمل و نقل عمومی محدود شد. این کار موجب شد تا تمام فضا یکپارچه شده و برای عبور و مرور پیاده امن شود. محیط پیرامون میدان و پیاده روها نیز گسترش یافت تا فروشگاهها را پشتیبانی کرده و فضایی را برای تراسهای فضای باز هتلها و رستورانها فراهم آورد.
در حال حاضر، سه طرف میدان توسط جاده و طرف چهارم توسط ساختمانها محدود شده است. بام این ساختمان کلیسای مجاور شیبدار است که در ساختمانهای کوچکتر سایت نیز مورد تقلید قرار گرفته است. امکانات مختلفی برای آماده و اصلاح کردن شالوده زیرزمینی سایت بایستی اضافه می شد، از جمله تهویه مطبوع، ورودیهای جدید، آسانسورها، پله ها، رمپهای عابر پیاده مکانیکی، رمپهای وسیله نقلیه و توالتهای عمومی. برای به حداقل رساندن این امکانات بر روی سطح میدان، آنها در منشورهای شیشه‌ای واقع در اطراف محیط میدان، محصور شدند. بامهای با شیب تند آنها نمایانگر محیط اطراف میدان به گونه ای منحصربفرد و معاصر است.
میدانی با کاربردهای زیاد
میدان اینداتچو باید قادر به پشتیبانی از بسیاری از فعالیتهای مختلف جامعه می بود. به همین دلیل دو فضای مجزا در سایت طراحی شد؛ یک فضای اصلی برای رویدادهای اجتماعی مانند بازار و نمایشگاهها و یک فضای آرامتر در اطراف آن برای پیاده‌روی، مطالعه و تمدد اعصاب. فضای اصلی توسط یک سایبان مرکزی دایره ای شکل بزرگ با قطر 40 متر ساخته شده از چوب و شیشه، تعریف شده است. عرض 4 متری و شفاف این سایبان، پوششی پیرامونی برای غرفه های کتاب یا نمایشگاههای صنایع دستی فراهم می آورد.
در حالی که دایره به عنوان یک فضای باز با فعالیتهای چندگانه طراحی شده است، فضای اطراف آن توسط باغهای دایره ای شکل با اندازه های مختلف بین مسیرهای مخصوص پیاده روی، اشغال شده است. باغها در سراسر سایت پراکنده شده اند و هر کدام از آنها درختی در مرکز خود دارد. گروه طراحی این کار را با هدف ایجاد مسیری چشم نواز طراحی کرد که از سایت می گذرد و به مردم اجازه می‌دهد تا از میان میدان در هر جهتی و با هر سرعتی که می خواهند، پرسه زده و عبور کنند. قابلیت میدان اینداتچو که اجازه پیمایش در هر جهت در آنرا می دهد، یکی از مهمترین ویژگیهای سایت است که به مردم اجازه می دهد تا از فضا هر گونه که می خواهند استفاده کنند و توسط طراحی محدود نشوند.
از آنجایی که کمی بیشتر از 3 متر بین نقاط پایانی میدان فاصله بود، توانایی حرکت در سایت در تمامی جهات، مشکلات خاص خود را ایجاد می کرد. راه حل این بود که سطحی ادامه دار با تغییرات جهت خمیدگی آن ایجاد و از اشتراک مراکز میدان و قسمت پیرامونی، به صورت خطوطی مستقیم ادامه یابند. لحاظ کردن این مشکل در طرح نهایی اهمیت زیادی داشت، زیرا عدم امکان عبور عابرین پیاده یکی از دلایلی بود که از این سایت در گذشته اجتناب می شد.
ایجاد یک طرح نوین
طراحی کاشت و نورپردازی نیز از الگوی حلقوی که در مرکز ایجاد شد، تبعیت می کنند و به صورت شعاعی از میان سایت عبور می کنند. بلافاصله در اطراف دایره مرکزی، درختان بزرگ و برگ ریز و چراغهایی بلند قرار دارند. این چراغها رو به سمت مرکز میدان هستند و فضا را برای برنامه های عمومی روشن می کنند. هنگامی که به حلقه بیرونی میدان نزدیک می شویم، چراغها کوتاهتر شده و روی آنها به سمت خیابان می شود که با این کار مردم را به داخل فضا دعوت می کنند. پوشش گیاهی از درختان همیشه سبز کوچک تا درختچه ها تنوع دارد. تنوع در گیاهان تضمین می کند که همیشه سبزینگی در فصول مختلف وجود دارد و تغییر رنگ برگها، به سایت رنگ می بخشد. نورافکنها با ساختار برگ شکل در قسمت بالایی و روشنایی توسط چراغهای LED، منحصربفرد هستند. این طراحی توسط سیستم روشنایی کف که در داخل کفسازی تعبیه شده است و مسیر اصلی را مشخص کرده و قسمت پایینی درختان را روشن می‌کند، کامل می‌شود.
از دیدگاه طراحی، گروه طراحان، میدانی اروپایی را ایجاد کرده اند که تمامی گزینه ها را در بر می گیرد؛ فضای باز، پوشش گیاهی و جاذبه های سازه ای. ولی مهمترین ویژگی آن مردمی بودنش است. مردم باید قادر باشند تا به هر طریقی که می خواهند از فضا استفاده کنند و این دقیقاً چیزی بود که میدان اینداتچو برای آن طراحی شد.
برای اطلاعات بیشتر و دیدن تصاویر این پروژه به لینک زیر مراجعه کنید:
