غرفه سوئیس توسط استودیو معماری oos با موضوع بازتابها (Reflections) در پهنه فرصت (opportunity) طراحی شده است. در ادامه برآنیم تا با خوانشی از این غرفه، تجربه درک فضایی از آن به تصویر ذهن درآوریم. همچنین با خوانش اهداف هر سکانس، سعی بر خوانایی بهتر فضا شده است.
سکانس اول: جلوخان و ورودی غرفه سوئیس
در ابتدا از دور یک آینه بسیار بزرگ و رنگ قرمز، ذهن را به خود معطوف می کند. چنان که خبری در راه است. غرفه سوئیس از یک فرم مکعبی شکل ساخته شده است. جلوخان ترکیبی از یک نمای بازتاب کننده براق (آینه ای) و کفسازی با فرش قرمز سراسری (پرچم سوئیس) تشکیل شده است. چنانکه مخاطب بازتاب پرچم سوئیس یا رنگ قرمز که رنگ شاخص و معرف این کشور است را در نمای ورودی مشاهده می کند. در واقع با ارتباط با ذهن مخاطب، او را به فضایی آشنا به سوئیس سوق می دهد.
سکانس دوم: مفصل ورودی
سپس در سمت چپ نمای ورودی، فضایی شکسته و فرورفته قرار دارد. چشم را به سوی خود می کشاند. با ورود به آن، راهرویی شکسته با نورپردازیهای خطی، مخاطب را به فضایی خاص هدایت می کند.
سکانس سوم: تصویرسازی طبیعت
فضایی آکنده از محیط بیرون؛ فضایی غبارگونه، خیس. با ورود به آن و بالارفتن از رمپ شیبداری که در اطراف نوارهای نورانی مخاطب را هدایت می کند، به یک فضای جمعی بزرگ می رسیم. فضایی که شعاعهای نوری در غبارهای خیس گونه با صدای موسیقی طبیعت عجین شده است. در این فضا با پخش ویدیویی از طبیعت و درگیر کردن حواس غیربصری و بصری برای مخاطب، سعی بر اتصال هر چه بیشتر ذهن با موضوع برنامه دارد. یعنی به وسیله بازتابها، ذهنها را به یکدیگر وصل می کند.
سکانس چهارم: غار سوئیس
سپس به وسیله مفصلی عمودی، مخاطب را از فضایی غارگونه عبور می دهد. فضایی که از سقف احجام تیز به پایین هدایت شده است. پس از آن فضایی است جهت تعاملی از جنس اتصال ذهن و انتقال پیام.
در بعضی قسمتهای آن، قطرات آب به پایین می ریزد. در زیر هر کدام از این قسمتها، ظرفی استوانه ای شکل قرار دارد. این ظرفها آب را قطره قطره در خود جای می دهند. قرار بر حفظ و نگهداری این آب بوده است. اما به دلیل شیوع بیماری کووید 19 از این آب صرفاً برای پوشش گیاهی اطراف غرفه استفاده می شود.
هدف از اجرای این جزئیات برای آب، نشان دادن ارزش ویژه ای آن در امروز و فردای این کره خاکی است و اینکه می بایست از هدر رفت این ماده ارزشمند جلوگیری شود. در واقع قطره قطره و به سختی شاید جمع شود اما ما باید آنرا نگهداری و به جای هدر رفت، برای استفاده گوناگون و مجدد آن برنامهریزی کنیم.
همچنین در این فضا استوانه هایی از زمین برآمده که درون هر کدام، مخاطب را با ایده های آینده پایدار آشنا می کند. در واقع کشور سوئیس سعی بر آن دارد که با سازماندهی ایده های خود، آینده ای پایدار را شکل دهد.
سکانس پنجم: تکنولوژی در تعامل با ذهن
در قسمتی از این فضا، یک غرفه تعامل مجازی قرار دارد. مخاطبین با یک صفحه دیجیتال وارد یک بازی دو نفره می شوند و هر نفر بازتاب خود را در صفحه مجازی، یک انسان مجازی می بیند. بازی سوالهایی پیرامون طبیعت و آینده سالم می پرسد. شرکت کنندگان پاسخهای خود را با حرکات فیزیکی انجام می دهند و امتیاز می گیرند. در واقع این بازی تعاملی است بین مخاطبین و اتصال ذهنها برای آینده ای بهتر.
سکانس ششم: خروج
در نهایت پس از این تجربه های متفاوت در کنار فضای خروجی، مسیری به سوی فضای نمایشگاهی که بر ارائه ابداعات و نوآوریهای کشور سوئیس متمرکز است، قرار دارد. همچنین یک فضای رویداد جمعی نیز در پشت بام این مکعب قرار گرفته است.
نتیجه گیری
غرفه سوئیس در اکسپوی دبی در جهت موضوع خود یعنی بازتابها و اتصال ذهنها به عنوان یک نمونه موفق عمل کرده است. در این غرفه ذهن مخاطب با موضوع آن ارتباط برقرار می کند و با دیگر مخاطبین وارد تعامل و ارتباط می شود. این تعامل از جنس موضوعاتی نظیر آینده ای پایدار و پویا است و فرصتهایی جهت حفظ و نگهداری طبیعت برای آینده شکل می گیرد.
استفاده از رنگ و انعکاس از ابتدا در نمای ورودی و جلوخان برای معرفی غرفه سوئیس به جای استفاده از تابلو و نوشتار، نگاهی هوشمندانه بوده است. نورپردازی و استفاده از حواس غیربصری برای بازتاب پیام و اتصال ذهن به خوبی استفاده شده است. استفاده از احجام سه بعدی برای نشان دادن حس و حال غارهای کوهستانی سوئیس یا درک ارزش آب، ارزشمند است.
مقاله حاضر، دستاورد سفر پژوهشی جمعی از دانشجویان معماری منظر دانشگاه های بینالمللی امام خمینی، شهید رجایی، تهران، شهید بهشتی و دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات به اکسپوی 2020 در شهر دبی در … 2020 است که با راهنمایی دکتر محمدرضا مهربانی گلزار تنظیم شده است.