• خانه
  • آرشیو
  • نویسندگان
  • راهنما
    • اصول و قواعد ترجمه
    • اصول نقد اثر
  • همکاری با ما
  • درباره ما
  • تماس با ما
پنج‌شنبه 9 تیر 1401
  • ورود
معمارمنظر
  • منظر
    • پروژه های منظرین
    • معماران منظر
    • منظر صنعتی
    • منظر شهری
    • منظر موقت
    • منظر آیینی
    • فضای جمعی
  • پرونده
    • منظر سرزمین هند
    • منظر بلوچستان
    • منظر سرزمین فارس
    • سفر ترکمن صحرا
    • منظر روسیه
    • منظر فرهنگی هورامانات
    • سفر گیلان
    • سفر هرمز و قشم
    • اکسپوی میلان
    • سفر یزد
  • گزارش
    • مصاحبه
  • کتابخوانی
    • کتاب و سایت
  • سینما و منظر
    • ویدئو
  • نقد
  • فتوکامنت
  • مطالب کوتاه
  • گفتار
  • گزیده پژوهش
  • رویداد
  • معماری
  • شهرسازی
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
معمارمنظر
  • منظر
    • پروژه های منظرین
    • معماران منظر
    • منظر صنعتی
    • منظر شهری
    • منظر موقت
    • منظر آیینی
    • فضای جمعی
  • پرونده
    • منظر سرزمین هند
    • منظر بلوچستان
    • منظر سرزمین فارس
    • سفر ترکمن صحرا
    • منظر روسیه
    • منظر فرهنگی هورامانات
    • سفر گیلان
    • سفر هرمز و قشم
    • اکسپوی میلان
    • سفر یزد
  • گزارش
    • مصاحبه
  • کتابخوانی
    • کتاب و سایت
  • سینما و منظر
    • ویدئو
  • نقد
  • فتوکامنت
  • مطالب کوتاه
  • گفتار
  • گزیده پژوهش
  • رویداد
  • معماری
  • شهرسازی
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
معمارمنظر
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
صفحه اصلی پرونده اکسپوی میلان

به سوی اکسپو ۲۰۲۰ ؛ حرکت از معماری به منظر

محمدرضا مهربانی گلزارنویسنده: محمدرضا مهربانی گلزار
چهارشنبه 16 دی 1394
در پرونده اکسپوی میلان, منظر موقت
زمان مطالعه: 1 min read
A A
0
168
بازدیدها
فیسبوکتوئیترتلگرامواتساپ
پرسش نخست: ارتباط اکسپو با معماری منظر چیست؟

نمایشگاه جهانی یا همان اکسپو از ابتدای شکل گیری آن در سال ۱۸۵۱ میلادی با موضوع منظر عجین بوده و پیوند داشته است. آیا این یک ادعای متعصبانه است؟ سه دلیل برای این مدعا وجود دارد:
نخست آنکه، یک بستر منظرین یعنی هایدپارک به عنوان مکان اکسپوی ۱۸۵۱ لندن انتخاب شد؛ نمایشگاه درون یک باغ شهری وسیع جانمایی می شود. دلیل دوم، کانسپت کلی نمایشگاه است که در واقع یک گلخانه شیشه ای بزرگ و الهام گرفته از گلخانه هایی بود که در باغ‌های انگلیسی در مقیاس کوچک ساخته می‌شد. سومین دلیل، نوع فضاسازی داخل نمایشگاه است که حکایت از منظره پردازی ظریف و سمبولیک دارد و باغ را به درون فضای سربسته نمایشگاه برده است.

نمایشگاه جهانی یا همان اکسپو از روز نخست شکل‌گیری با معماری منظر پیوند داشته است.
نمایشگاه جهانی یا همان اکسپو از روز نخست شکل‌گیری با معماری منظر پیوند داشته است.

هرچند کریستال پالاس نمادی از قدرت تکنولوژی و صنعت در آن دوره بود که کاربرد وسیع شیشه و آهن را به رخ جهانیان می کشید اما بعد از نمایشگاه به بخشی از منظر شهر لندن بدل شد و معانی دیگری در نزد شهروندان پیدا کرد. در واقع تبدیل به عنصری منظری در شهر شد که با کارکرد اولیه آن متفاوت بود.
در نمایشگاه های بعدی نیز شاهد چنین روندی هستیم. برج ایفل که به قصد برتری جویی فنی و مهندسی فرانسویان برای نمایشگاه پاریس ساخته شد دیری نپایید که تبدیل به نشانه و نماد شهر پاریس شد و نقش اولیه به سرعت رنگ باخت. در حال حاضر دیگر کسی برج ایفل را به خاطر شاهکار فنی و مهندسی تحسین نمی کند بلکه به خاطر آنکه بخشی از هویت پاریس و خاطره جمعی انسانهاست واجد ستایش است. به عبارت دیگر، ارزش های مهندسی برج ایفل به دلیل تغییرات سریع فناوری عمر کوتاهی داشت در حالی‌که هر چه زمان گذشت بر ارزشهای هویتی و ذهنی آن افزوده شد.

با گذر زمان،‌ «فیل هوا کردن» به سنت اکسپوها تبدیل شد و میزبان های بعدی هر کدام به نوعی سعی می کردند که به واسطه نمایشگاه، یک اثر خارق العاده در شهر میزبان خلق کنند. هر چند این آثار (که غالبا یک اثر معماری است) به تدریج بخشی از هویت منظرین شهرهای میزبان را شکل می دادند اما هزینه های سرسام آوری که برای این نمایش غرورآمیز  به شهر میزبان تحمیل می شد باعث گردید که در دو دهه اخیر یک تغییر نگرش اساسی نسبت به ماهیت اکسپو و محتوای آن به وجود آید. رویکردهای طراحان و برنامه ریزان در دو دهه اخیر نشان می دهد که روز به روز از جنبه های خودستایانه اکسپو کاسته می شود و بر محتوای کارآمدتر و پایدارتر (به ویژه برای اجتماعات محلی کوچک و خرده فرهنگها) تاکید می شود. با این حال تصمیم نهایی را همچنان بازار می گیرد و ایده های انسان دوستانه و زیست محیطی اجرا نمی شود. اما اکسپوی ۲۰۱۵ میلان نشان از تغییرات داشت هر چند بسیاری از ایده ها ناکام مانده بود اما یک گام به جلو محسوب می شد.

در واقع ایده خلق آثار خارق العاده و پرطمطراق (همچون برج ایفل) برای جلب توجه جهان و ایجاد تحول در شهرِ میزبان در دنیای معاصر با دیده تردید نگریسته می شود. اول آنکه تجربه برخی از اکسپوها نشان داد که این ایده چندان پایدار نیست و تضمینی برای رونق شهر و ایجاد هویت برای آن نیست. ثانیا چنین تفاخری در عصر حاضر مورد تقبیح مردم، نهادها و جوامع بین المللی است. به علاوه مردم در درجه اول خواهان تامین نیازهای اولیه همچون امنیت و اشتغال هستند و ایجاد یک نماد شهری یا هویت جدید برای شهر چندان موضوعیت ندارد. اکسپوها هر چند می توانند نقش کاتالیزور داشته باشند اما هزینه های چنین اقدامی بسیار بالاست و غالبا شهروندان ترجیح می دهند که با اصلاحات تدریجی و کم هزینه شهرشان را رونق دهند.

پرسش دوم: اکسپو ۲۰۱۵ میلان چه نسبتی با معماری منظر داشت؟

بد نیست که نگاهی به موضوع یا تِم چند اکسپوی اخیر بیاندازیم: اکسپو 2010 شانگهای با موضوع «شهر بهتر، زندگي بهتر»، اکسپو آئی چی 2005 ژاپن، با موضوع  «خرد طبیعت» و اکسپو 2000 هانوفر آلمان، با موضوع «انسان، طبیعت و تکنولوژی». در سه نمایشگاه جهانی اخیر، مفاهیم طبیعت، شهر و انسان به عنوان موضوعات کلیدی مطرح بوده است. آیا این مفاهیم برای معماران منظر آشنا نیست؟
از سوی دیگر در اکسپوی ۲۰۱۵ میلان با چند اتفاق ویژه مواجه هستیم: ساختار اکسپو الهام گرفته از شهرهای تاریخی رم باستان و شامل دو محور عمود برهم است که تداعی کننده سابقه تاریخی کشور ایتالیا در حوزه شهر سازی باشد. همچنین در مسترپلان اولیه ژاک هرتزوگ پیشنهاد می کند که تمام پاویون ها تابع یک فرم ساده بوده و با یک سازه پارچه ای اجرا شود تا از خودنمایی احتراز شود. این ایده رادیکال به نحوه حضور غرفه ها، نقطه عطفی در منظر عمومی اکسپو ایجاد می کرد. از یک سو فضای نمایشگاه بسیار یکپارچه و هماهنگ شده و  هرج و مرجی که گاهی در گذشته در فرم غرفه ها نسبت به یکدیگر وجود داشت کمرنگ می شد. از سوی دیگر امکان برتری جویی و تفاخر از کشورهای قدرتمند گرفته می شد. در این فضا امکان رقابت سالم برای همه شرکت کنندگان فراهم می شود و انگیزه کشورهای کوچک نیز افزایش می یابد. تصور کنید که مساحت اختصاص یافته و فرم غرفه کشوری مانند روسیه با کشور دیگری همچون اکوادور یکسان باشد. مسلما در چنین شرایطی انگیزه بیشتری برای کوچک ترها وجود دارد. فراموش نکنیم که یکی از اهداف اکسپو این است که  همین کشورهای کوچک را به توسعه ترغیب کند. هر چند این ایده به اجرا در نیامد تا همچنان شاهد عظمت نمایی کشورها از طریق غرفه های بزرگ و رنگارنگ باشیم.

ساختار اکسپو میلان الهام گرفته از ساختار شهرهای رم باستان با دو محور عمود برهم است.
ساختار اکسپو میلان الهام گرفته از ساختار شهرهای رم باستان با دو محور عمود برهم است.

اما مهمترین تصمیم طراحان مسترپلان اکسپو، اختصاص ۵۰ درصد هر پاویون به فضای باز و سبز بود. ایده ای که حکایت از اهمیت فضای باز در چنین رویدادی دارد. این ایده که بر اهمیت منظر تاکید می کرد الزام آور نبود لذا برخی کشورها آن را نادیده گرفتند و ۱۰۰ درصد زمین را به ساختمان اختصاص دادند. اما نکته مهم اینجاست که موفق ترین غرفه ها در جذب مخاطب دقیقا همان‌هایی بودند که ۵۰ درصد را به منظر اختصاص داده بودند. از جمله پاویون بریتانیا که در نهایت به عنوان بهترین پاویون این اکسپو برگزیده شد.

در واقع غرفه هایی که نیمی از مساحت را به فضای باز اختصاص داده بودند، حس دعوت کنندگی بیشتری داشتند، ضمن آنکه ورود به فضای باز پاویون ها آزاد بود؛ در مقابل، غرفه هایی که کاملا بسته طراحی شده بودند صف های طولانی داشتند که ورود به آنها را محدود می کرد. به علاوه مخاطب را مجبور می کردند که علاوه بر صف های طویل در درون غرفه نیز مرحله به مرحله بازدید کند که این موضوع باعث کاهش استقبال مردم نسبت به چنین غرفه هایی می شد. به بیان دیگر، غرفه هایی که بیشتر به کالبد معماری پرداخته بودند تاحدودی خشک و غیرقابل نفوذ به نظر می رسیدند در حالی که غرفه هایی که داری فضای باز بودند کیفیتی بسیار پذیرا و تعاملی داشتند.

از دیگر مواردی که در این نمایشگاه تاکید شده بود ایده ساخت غرفه ها با مواد بازیافتی یا بازیافت پذیر بود. این ایده نیز از سوی برخی شرکت کنندگان جدی گرفته نشد اما پاویون کشورهایی مانند لهستان که سعی در تحقق این موضوع داشتند پاویون موفق و شایسته تقدیری به نمایش گذاشته بودند.
از دیگر نکات منظرین که در اکسپو به چشم می خورد جزییاتی بود که معماری منظر ایتالیا را تداعی می کرد. برای نمونه در بخش ورودی اکسپو آبنمایی طراحی شده بود که یادآور هزارچشمه در باغ ویلای دِسته (Villa d’Este) بود. این انتخاب هوشمندانه در جزییات طراحی بر ارزشهای منظرین اکسپو می افزود.

هزار چشمه در باغ ویلا دسته(سمت راست) و طراحی آبنمای ورودی اکسپو(سمت چپ) که تداعی کننده این اثر تاریخی و منظرین ایتالیاست.
هزار چشمه در باغ ویلا دسته(سمت راست) و طراحی آبنمای ورودی اکسپو(سمت چپ) که تداعی کننده این اثر تاریخی و منظرین ایتالیاست.
پرسش آخر: جایگاه معماران منظر در اکسپو ۲۰۲۰ که قرار است در شهر دبی برگزار شود چه خواهد بود؟

برآیند تحولات اخیر در ماهیت اکسپو گویای آن است که این رویداد جهانی نیازمند تغییرات جسورانه تر است تا بتواند این فرصت استثنایی را برای بهبود حیات بر روی کره زمین به کار بندد. این نگاه اصلاح گرایانه مستلزم حضور نیروهای طراح با نگرش های تازه به انسان، طبیعت و شهر هستند. اینجاست که نقش معماران منظر اهمیت می یابد. هرچند منظر از آغاز شکل‌گیری اکسپو با آن همراه بوده اما نقش معماران منظر در طراحی آن بسیار کمرنگ بوده است.
تجربه اکسپوی میلان و پاویون هایی که به اهداف برگزارکنندگان و ایده های طراحان مسترپلان پایبند بودند نشان می دهد که عرصه های باز و توجه بیشتر به منظر در فضای نمایشگاه تا چه اندازه می تواند در موفقیت یک پاویون و نهایتا در موفقیت کل اکسپو موثر باشد. اگر برگزار کنندگان اکسپو ۲۰۲۰ دبی این واقعیت را درک کرده باشند انتظار می رود که در تهیه مسترپلان از معماران منظر دعوت کرده و کشورهای شرکت کننده نیز در طراحی پاویون های خود از تخصص معماران منظر بیشتر بهره گیرند.
اکسپو ۲۰۲۰ در شهر دبی فرصت مغتنمی است که اگر به نقش منظر در طرح ریزی آن دقت شود می توان شاهد بروز و تجلی «منظر نمایشگاهی» باشیم، عرصه ای که در آن معماران منظر، فضاهایی تعاملی، پایدار و خاطره انگیز می آفرینند.

به عنوان حسن ختام، ویدئوی زیر تجربه بازدید از اکسپو را در یک دقیقه نمایش می دهد.

مطلب فوق بخشی از مجموعه پرونده اکسپوی ۲۰۱۵ میلان است. برای مطالعه بیشتر در این زمینه می توانید به فهرست کامل این پرونده مراجعه کنید.
برچسب ها: اکسپو ۲۰۱۵ میلاناکسپو ۲۰۲۰ دبیمسترپلانمعماری اکسپومعماری منظر
نوشته قبلی

کنفرانس ملی چالشهای معاصر در معماری، منظر و شهرسازی

نوشته‌ی بعدی

دومین همایش ملی معماری و شهر پایدار

محمدرضا مهربانی گلزار

محمدرضا مهربانی گلزار

معمار منظر و مدرس دانشگاه

مطالب مرتبط

نقد و بررسی پروژه مینور پارادایس، منظرموقت انسان ساخت در مناطق خشک با مصالح خشک

نقد و بررسی پروژه مینور پارادایس

شنبه 20 آذر 1400
83
پارکهای موقتی پاپ آپ در شهر روئن فرانسه

پارکهای موقتی پاپ آپ در شهر روئن فرانسه

شنبه 16 فروردین 1399
66

طراحی روستای COP22 بر اساس ایده شهرسازی موقت

کلاه گشاد اکسپو، نقد “تیم واترمن” بر اکسپو 2015 میلان

10 نکته برجسته درباره اکسپو 2015 میلان برای معماران منظر

چرا منتقدان موضع گیری شدیدی نسبت به اکسپو ۲۰۱۵ میلان داشته‌اند؟

نوشته‌ی بعدی
دومین همایش ملی معماری و شهر پایدار

دومین همایش ملی معماری و شهر پایدار

طرحی پل پارک بر روی رودخانه

طراحی پل پارک بر روی رودخانه

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

مطالب برتر

  • پربازدیدترین
  • پربحث ترین
  • آخرین مطالب
خواص و کاربردهای اکوبورد؛ محصولی از پوست نارگیل

خواص و کاربردهای اکوبورد؛ محصولی از پوست نارگیل

یکشنبه 20 مهر 1399
بازیافت ته سیگار در آجرهای خشتی

بازیافت ته سیگار در آجرهای خشتی

پنج‌شنبه 21 فروردین 1399
تحلیل پروژه های مهرداد ایروانیان در شیراز

تحلیل پروژه های مهرداد ایروانیان در شیراز

یکشنبه 12 آذر 1396
برخی از معماران پیشرو حوزه پایداری در عصر حاضر

برخی از معماران پیشرو حوزه پایداری در عصر حاضر

شنبه 7 اسفند 1395
نگاهی به مراسم نخل ­گردانی و نقش آن در منظر آیینی

نگاهی به مراسم نخل ­گردانی و نقش آن در منظر آیینی

5
پروژه های برتر شهری در جهان

پروژه های برتر شهری در جهان

4
تحلیل پروژه های مهرداد ایروانیان در شیراز

تحلیل پروژه های مهرداد ایروانیان در شیراز

4
شناخت آیین و اساطیر در منطقه سیستان و بلوچستان

شناخت آیین و اساطیر در منطقه سیستان و بلوچستان

4
نقد و بررسی پروژه مینور پارادایس، منظرموقت انسان ساخت در مناطق خشک با مصالح خشک

نقد و بررسی پروژه مینور پارادایس

شنبه 20 آذر 1400
تفکیک ناپذیری منظر آسمان و زمین از یکدیگر

تفکیک ناپذیری منظر آسمان و زمین از یکدیگر

پنج‌شنبه 20 آبان 1400
کاربرد مس پتینه شده در معماری منظر

کاربرد مس پتینه شده در معماری منظر

دوشنبه 17 آبان 1400
والتر هوود

والتر هوود

جمعه 14 آبان 1400

عضویت در خبرنامه

ایمیل شما نزد معمارمنظر محفوظ بوده و در اختیار شخص دیگری قرار نخواهد گرفت. ممکن است ایمیل های خبرنامه در پوشه اسپم ایمیل شما قرار بگیرند.

درباره ما

معمارمنظر

جستاری بر منظر، شهرسازی و معماری

استفاده از مطالب وب سایت معمارمنظر در فعالیتهای پژوهشی با ذکر منبع بلامانع است.

ما در شبکه های اجتماعی

  • 2.3k دنبال کننده

هیئت تحریریه

  • آمنه دانشمند
  • عاطفه کریمی
  • فائزه کاویانی
  • فاطمه طورچی مقدم
  • فاطمه زرینه زاد
  • لیلا جهانگیری
  • مهدی فاطمی

مجوزها

logo-samandehi

پشتیبانی

پشتیبانی دامنه: طلاهاست

پشتیبانی هاست: سون هاست

کپی رایت © ۱۴۰۰-۱۳۹۳ – تمامی حقوق برای نویسندگان معمار منظر محفوظ است. انتشار متن مطالب «معمار منظر» در نشریات کاغذی یا رسانه‌های دیجیتال، بدون کسب اجازه از مدیر سایت ممنوع است.

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • منظر
    • پروژه های منظرین
    • معماران منظر
    • منظر صنعتی
    • منظر شهری
    • منظر موقت
    • منظر آیینی
    • فضای جمعی
  • پرونده
    • منظر سرزمین هند
    • منظر بلوچستان
    • منظر سرزمین فارس
    • سفر ترکمن صحرا
    • منظر روسیه
    • منظر فرهنگی هورامانات
    • سفر گیلان
    • سفر هرمز و قشم
    • اکسپوی میلان
    • سفر یزد
  • گزارش
    • مصاحبه
  • کتابخوانی
    • کتاب و سایت
  • سینما و منظر
    • ویدئو
  • نقد
  • فتوکامنت
  • مطالب کوتاه
  • گفتار
  • گزیده پژوهش
  • رویداد
  • معماری
  • شهرسازی

کپی رایت © ۱۴۰۰-۱۳۹۳ – تمامی حقوق برای نویسندگان معمار منظر محفوظ است. انتشار متن مطالب «معمار منظر» در نشریات کاغذی یا رسانه‌های دیجیتال، بدون کسب اجازه از مدیر سایت ممنوع است.

خوش آمدید!

وارد ناحیه کاربری خود شوید

رمز عبور را فراموش کرده اید؟

رمز عبور خود را بازیابی کنید

لطفا نام کاربری یا آدرس ایمیل خود را برای بازنشانی رمز عبور خود وارد کنید.

ورود به سیستم