دو تن از کارشناسان سایت Landscape Architects Network طی بازدید از اکسپو 2015میلان، فهرستی از نکات شاخص و آموزنده برای معماران منظر تهیه کرده اند که می تواند برای پروژه های آينده مفید باشد.
از نمایشگاه جهانی لندن در سال 1851 تاکنون، این گونه نمایشگاه‌ها به صحنه نمایش دستاوردهای جهانی تبدیل شده اند. گرامافون در اکسپوجهانی پاریس در سال 1878 و الکتریسیته در نمایشگاه سن لوئیس در سال 1904 از جمله اختراعات بسیاری هستند که برای اولین بار در اکسپوهای جهانی از آنها رونمایی شد.
اکسپو 2015 از تاریخ 1 می تا 31 اکتبر در میلان، پایتخت اقتصادی و فرهنگی ایتالیا برپا شد و میزبان 143 کشور و به عبارتی 93 درصد از جمعیت جهان بود. ؛ گردهم آوردن مردم جهان به مدت 6 ماه در میلان، در این رویداد باشکوه و همگانی در فضایی پهناور، چالش چشمگیری بود که برگزارکنندگان با موفقیت از عهده برگزاری آن، با بیش از 20 ملیون نفر بازدید کننده، برآمدند.
اکسپو 2015 با عنوان « تغذیه زمین، انرژی برای حیات» ، علاوه بر بررسی روش های سنتی تولید محصولات غذایی، ارزش های فرهنگی را به اشتراک گذاشت و به چگونگی بهره برداری از تکنولوژی های جدید پرداخت.
در اواسط اکتبر و طی بازدید از اکسپو، ما شاهد ایده‌هایی بودیم که می توانند در مقیاس های مختلف برای معماران منظر مفید باشند. در نتیجه پروژه بعدی شما در هر قالبی که باشد، به هر اندازه غیر معمول، کاربردی، و یا صرفا تجربی، خوب است نگاهی به این 10 نکته برجسته بیاندازید:
نکات برجسته اکسپو میلان
1- طراحی مستر پلان برای رویدادی در مقیاس کلان
سایت اکسپو با مساحت 290 هکتار (490 جریب) توسط استفانو بوئری، ریچارد بردت، مارک رایلندر، ژاک هرتزوگ و ویلیام مک دونو طراحی شده و دسترسی به آن از طریق انواع وسائل حمل و نقل به راحتی امکان پذیر است. جالب است که این سایت به صورت کاملا متوازن، حول دو محور “دکومانوس” و ” کاردو” طراحی شده است. دکومانوس با طول 1 کیلومتر در راستای شرقی- غربی قرار دارد و متعلق به کشورهای شرکت کننده ای است که دارایی های خود را در زمینه غذا و محصولات غذایی ارایه دادند.
“کاردو” در محور شمالی- جنوبی کشیده شده و مختص کشور میزبان یعنی ایتالیا و مناطق مختلف آن است. چنین ساختار شطرنجی در زمان روم باستان و برای جا به جایی جمعیت انبوه رواج یافت. مستر پلان تهیه شده فقط به ترکیبی از سازه های عظیم (غرفه‌های نمایشگاه) محدود نمی‌شود بلکه منظری مجموعه ای است؛ این باغ- نمایشگاه شگفت انگیز شامل بیش از 12000 اصله درخت، المان های آبی جذاب و یک کانال است.
2- اهمیت جزئیات
جزئیات کوچک حتی در مقیاس‌های کلان نادیده گرفته نشده اند. قطعات چوبی تغییر کاربری داده شده از پیاده راه های ساحل جزیره کنی در بروکلین به غرفه ایالات متحده آورده شده اند و یا 17000 قطعه که به دقت و برای نفوذ نور خورشید در غرفه ژاپن کنار هم چیده شده اند، تنها نمونه هایی از این ظرافت های هنرمندانه هستند. خالی از لطف نیست که به نمای مشبک و پیچیده غرفه ایتالیا اشاره کنیم که قادر به تصفیه هوا است. این نما از نوعی بتن سفارشی (تولید شرکت ایتالیایی Italcementi ) ساخته شده و قابلیت جذب آلودگی ها و تلطیف هوا را دارد. آیا این نوع بتن از مهمترین دستاوردهای تکنولوژی در آینده است؟
3- راهکارهای متخلخل
غرفه امارات متحده عربی توسط فاستر و شرکا طراحی شده و از کوچه های باریک تاریخی در شهرهای کویری الهام گرفته است. در طراحی آن از نوعی کفسازی با پایه رزین استفاده شده که غالبا از ایتالیا تامین می شود. نتیجه، سطحی متخلخل و یکدست بود که حس ماسه‌های روان را ایجاد کرده بود.
4- روش های خلاقانه در تهیه نقشه سایت
هنگام بازدید از سایت اکسپو با مساحت 290 هکتار ( 490 جریب) فرد به راحتی ممکن است سردرگم شود. با این حال، نقشه روان اکسپو راه‌یابی را به طرز چشمگیری ساده کرده بود.
5- المان‌هایی شگفت انگیز برای نشستن
نشستن در نمایشگاه جهانی نباید تکراری باشد، و نیمکت‌های الاکلنگی کشور لیتوانی و تاب های انرژی جنبشی کشور استونی از هیجان انگیزترین نمونه‌هایی بودند که با آنها مواجه شدیم. تاب‌های انرژی جنبشی به بازدید کنندگان می‌آموخت که برای کارهای روزمره مثل شارژ کردن گوشی تلفن به چه میزان انرژی نیاز داریم. همچنین از کنار کودکان شادی رد شدیم که با صندلی چرخشی طراح انگلیسی توماس هثرویک بازی میکردند. این صندلی‌ها در کنار دریاچه آرینا چیده شده بودند، جایی که مهمترین اثر نمایشگاه یعنی درخت زندگی، در آنجا برپا شده بود. چه کسی فکر میکرد این اثر بیشترین بازدید کننده را داشته باشد و به نماد برتر اکسپو تبدیل شود؟
6- منحصر به فرد بودن
غرفه برزیل خاص ترین نمونه یک میدان شهری و یا فضای بیرونی بود. این سازه سبک و باز به شکل ترامپولین، تعریفی جدید به فضا بخشیده و افراد را به بازدید از این غرفه منحصر به فرد دعوت می کرد. ما از این سازه بالا رفتیم و سعی کردیم تعادلمان را حفظ کنیم. این پروژه نشان داد که می توان با کمترین منابع و امکانات، فضای تعاملی خاطره انگیزی به وجود آورد.
7- پارک تنوع زیستی، رویای دوستداران گیاهان
پارک تنوع زیستی با مساحت 0.85 هکتار (2.1 جریب)، اطلاعات مفیدی درباره کیفیت محصولات غذایی، کشاورزی و محیطی ایتالیا می دهد. ما از کنار مناظری گذشتیم که روش‌های مختلف کشاورزی در مناطق بومی ایتالیا را معرفی می کردند.
پارک بیانی قوی داشت. ما را با دارایی های طبیعی و گونه های زیستی ایتالیا آشنا نموده و با معرفی بیش از 300 گونه گیاه ثابت کرد روش‌های کشاورزی ارگانیک در ایتالیا الگویی جهانی محسوب می شوند.
8- اهمیت نورپردازی
نورپردازی مناسب می تواند به هر محیط، بعدی دیگر ببخشد، و این نکته به ویژه در غرفه کشورهای ایتالیا، انگلستان و کویت صحت داشت. با وجود چشمگیر بودن این غرفه ها در روز، آنها در شب نیز بسیار خیره کننده بودند. توده مکعب مشبک که به اصطلاح ” کندو” نامیده می شد،عنصر اصلی غرفه انگلستان بود که توسط ولفگانگ باترس طراحی شده بود و مطابق با فعالیت های یک کندوی واقعی نورانی می شد.
9- طرحی برای تجربه
نمایشگاه جهانی بدون تجربیات لذت بخش چه لطفی دارد؟ فضای جشنواره ای لونا پارک مانند در غرفه هلند، از ویژه ترین نمونه ها‌ست که در آن امکاناتی از قبیل گلخانه ، تنها رستوران چرخ و فلکی جهان، نه کامیون پر از مواد غذایی دیده می شد و آهنگ های شاد هلندی به فضای آن هیجان دوچندان می بخشید . چطور می توان چنین فضای شگفت انگیزی را دوست نداشت؟
10- کشت عمودی
در 35 سال آینده انتظار می رود جمعیت جهان از حدود 7 میلیارد به 9 میلیارد رشد کند. بسیاری از کارشناسان معتقدند کشاورزی عمودی راهکاری برای کشت گیاهان در مواجهه با کمبود زمین است. آنچه توجه ما را بسیار جلب کرد مزرعه عمودی860 متر مربعی غرفه ایالات متحده بود که در آن میله های کاشت عمودی با اندازه های قابل تغییر، از حداقل فضا، بیشترین بهره را می گرفتند.
” کشتزارهای آینده” در غرفه اسراییل از دیگر موارد جالب توجه بود. بوم هایی عمودی و دوستدار محیط زیست، به طول 70 متر و ارتفاع 12 متر، پوشیده از محصولات کشاورزی کاشته شده بر قطعات های مدولار، که هرکدام برای افزایش سرعت رشد گیاهان به “سیستم آبیاری قطره ای هوشمند” مجهز بودند. علیرغم منابع طبیعی محدود در اسراییل، غرفه این کشور به دستاوردهای نوآورانه در کشاورزی ملی پرداخته بود که به واسطه آنها موفق به تبدیل این اراضی بایر به زمین های حاصلخیز شده اند.
چه بر سر اکسپو خواهد آمد؟
تجربه های طراحی مطرح شده در این مقاله، می توانند به پروژه های گوناگون تعمیم یابند، در هر مقیاس، گونه، و محدوده جغرافیایی که پروژه حکم کند. یقینا کنجکاوید که بدانید پس از تاریخ 31 اکتبر چه بر سر این غرفه ها آمده است. این غرفه ها با ملاحظات دقیق و بر پایه صرفه جویی در انرژی و مباحث پایداری ساخته شده اند. همه قطعات سازه ها قابل برچیدن هستند و می توان پس از پایان نمایشگاه، مجددا در رویدادهای دیگر از آنها استفاده کرد.
اکسپو 2015 میلان به موضوعات راهبردی و استراتژیکی پرداخت، از جمله تامین غذا و حق بهره گیری از مواد غذایی سالم ، مقابله با پسماندها، توسعه محیطی و دوستدارانه برای آینده کره زمین که تا سال 2050 نه میلیارد جمعیت خواهد داشت.
این رویداد انگیزه ای برای ارائه راهکارها بود، اما در واقع نتیجه اصلی آن برانگیختن احساس ضرورت و اهمیت این مسائل در زندگی ما بود. این رویداد، ما را بر این داشت تا با نگاهی عمیق تر به مواردی نظیر نحوه مصرف منابع طبیعی، ارتباط خود با اکوسیستم و خدماتی که به ما می رسانند، اهمیت تنوع زیستی، و تاثیر تغییرات اقلیمی بر تولیدات غذایی، اقتصاد، و جامعه بیندیشیم.
ما باید معماران منظر بیشتری را به چالش بکشانیم تا وارد این مباحث و گفتمان ها شوند، چرا که معماری منظر حرفه‌ای است که به خوبی میتواند با ارتباط بین انسان و طبیعت درگیر باشد و بر آن تاثیر بگذارد.
| مطلب فوق بخشی از مجموعه پرونده اکسپوی ۲۰۱۵ میلان است. برای مطالعه بیشتر در این زمینه می توانید به فهرست کامل این پرونده مراجعه کنید. |
منبع: +
