امروزه با پیشرفت تکنولوژی مصالح به کار رفته در حوزه معماری و معماری منظر گسترش پیدا کرده و از این دسته می توان به پلاستیک ها اشاره کرد. پلاستیک به سه دسته عمده تقسیم می‌شوند:
- ترمو پلاستیک ها
- ترموست ها
- الاستومر ها
پلی کربنات که جز خانواده ترموپلاستیک ها قرار می گیرد، به گستردگی در زمینه های معماری و معماری منظر کاربرد دارد. در این مطلب به معرفی مصالح پلی کربنات پرداخته می شود.
رزین پلی کربنات در سال ۱۹۵۳ میلادی توسط دکتر دانیال فاکس در کمپانی جنرال الکتریک پلاستیک ساخته و در سال ۱۹۵۸ به طور انبوه برای اولین بار به بازار عرضه گردید. انواع ورق های ساخته شده نیز در سال ۱۹۶۸ تولید و روانه بازار شد. تنوع ساختاری ورق های پلی کربنات امکان استفاده از آن را بر روی هر نوع سازه و در جوار هر نوع مصالح ساختمانی به راحتی فراهم نموده است و کاربرد وسیعی را ایجاد می کند.
عوامل جوی مانند طوفان و تگرگ و حوادث طبیعی مانند زلزله از مهمترین عوامل در تعیین انتخاب مصالح ساختمانی مناسب است که با توجه به شفافیت و ضربه پذیری و مقاوم بودن ورق پلی کربنات استفاده از این ورق را در لیست مصالح ساختمانی پر مخاطب قرار داده است. پلی کربنات ها شفاف هستند و مقاومت گرمایی خوبی دارند و به همین دلیل می‌توان از آنها در لوازم روشنایی نیز استفاده کرد.
این ماده سخت ترین ماده شفافی است که به عنوان گزینه‌ای مناسب به جای شیشه در بخش های مختلف ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مصالح از شیشه سبک تر و ارزان تر است، از طرفی نسبت به پلاستیک از مقاومت بالاتری برخوردار است.
۱. ویژگی ها
- ضربه پذیری و نشکن بودن ورق پلی کربنات
- خصوصیت آنتی استاتیک بودن که مانع جذب گرد و غبار می شود
- ضربه گیری
- مقاوم در مقابل تگرگ و باران شدید
- عایق حرارتی
- عایق صوتی
- مقاوم در برابر اشعه UV یا ماوراء بنفش
- سبک وزن بودن
- طول عمر بالا
- خود خاموشی و اشتعال ناپذیری
نقاط قوت
- اغلب به عنوان جایگزین شیشه استفاده می شود.
- ورقهای پلی کربنات آتش نمی گیرد، شعله‌ور نمی شود و در دمای بالای حریق به آرامی ذوب می‌شود و مانع گسترش آتش شده و به صورت خود به خودی خاموش می شود.
- در درجه حرارت اتاق، و در مقابل اسیدهای آلی و معدنی، روغن ها و محلول نمک های خنثی، هیدروکربن های آلیفاتیک و الکلها مقاوم هستند.
- مقاومت شیمیایی این ورقها در مقابل بسیاری از مواد پاک کننده درزگیرها و چسب های موجود در بازار با توجه به نتایج آزمایشهای متعدد محرز گردیده است.
نقاط ضعف
- گرمایش بیش از حد فضای زیرین این ورقها را می‌توان یکی از بارزترین معایب ،خصوصاً در ماه های گرم دانست.
- در هنگام آتش سوزی اگر چه شعله ور نمی شود ولی دودزا است.
- در کنار شفافیت مشابه شیشه، از مسئله خش پذیری سطح ورق نیز نمی توان دوری کرد که خود باعث کدر شدن سطح ورق و خدشه دار شدن دید می گردد.
- معمولاً این مصالح قابلیت بازیافت ندارند اما از آنها می توان با تغییر شکل، دوباره استفاده کرد.
۲. کاربردها
پلی کربنات ها علاوه بر صنعت ساختمانی استفاده های بسیاری دارد به عنوان مثال در صنعت پزشکی یا خودروسازی. اما کاربرد مهم این مصالح در صنعت ساختمان و معماری است که از این نوع کاربردها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پارتیشن بندی و اتاقک سازی در منظر
- استادیوم های فضای باز و بسته
- پوشش استخر، گلخانه
- نورگیر انبارها و سالن های اجتماعات
۳. مشخصات فنی و فیزیکی
ابعاد ورق های ساده:
- ضخامت ۲ تا ۱۲ میلی متر
- حداکثر عرض ۲۰۵۰ میلی متر
- طول به درخواست مشتری
- سایز استاندارد: ۳۰۵۰ * ۲۰۵۰ میلی متر
ورق های چند جداره:
- ضخامت ۴ تا ۶ میلی متر دوجداره
- ضخامت ۸ تا ۱۰ میلی متر دو جداره
- ضخامت ۱۶ میلی متر سه جداره
- حداکثر عرض ۲۱۰۰ میلی متر
- طول بنا به درخواست مشتری
مقاومت در برابر ضربه و خراش
مقاومت ضربه ای ورق های پلی کربنات ۲۵۰ برابر شیشه هم ضخامت با آن است. انواع ورق های پلی کربنات در برابر خش و خراش در شرایط بسیار سخت آزمون، مقاومتی نزدیک به شیشه از خود نشان می دهند.
مقاومت در برابر کشش و خمش (انعطاف پذیری)
مقاومت کششی ورقهای پلی کربنات بیش از ۷۰ نیوتن بر میلی متر مربع (N/mm²) در حد تسلیم فیزیکی این ورق ها است، مقاومت خمشی این ورق ها در حدود ۲۵۰۰ نیوتن بر میلی‌متر مربع (N/mm²) است که از مقاومت مطلوبی به شمار می روند.
عایق حرارتی و صرفه جویی در مصرف انرژی
ورق های پلی کربنات نور خورشید را جذب و در نتیجه هزینه تهویه مطبوع را در فصل گرما کاهش می دهند این ویژگی در زمستان نیز باعث صرفه جویی در مصرف سوخت شده و به دلیل خاصیت عایقی بهتر نسبت به شیشه، سالیانه می‌توان به میزان ۳۰ لیتر سوخت مایع به ازاء هر متر مربع صرفه جویی نمود.
پلی کربنات کروگیت
پلی کربنات کروگیت چند جداره به لحاظ ساختاری محصولی مستحکم و مقاوم در برابر فشارها، ضربات و تحمل وزن بالا است و جهت بهینه سازی مصرف انرژی و صرفه جویی اقتصادی روانه بازار شد. با توجه به ویژگی عبوردهی نور و مقاومت بالا در برابر عوامل جوی، محصول جدیدی به نام ورقهای پلی کربنات کروگیت تولید شد. این ورق ها دارای خواص ویژه مکانیکی، انعطاف، وزن سبک، ایمنی بالا و نصب آسان است. ورق های پلی کربنات کروگیت در اشکال و رنگ های مختلف مانند شفاف، یخی، گالشی و مشجر تولید می شود.
یک طرف ورق های کروگیت با فیلم محافظ سطحی پوشانده می شود و بر روی آن سطح ورق که دارای لایه مقاوم دربرابر اشعه uv است. ورق های پلی کربنات کروگیت خاصیت خود خاموش شوندگی دارند و در محدوده دمایی وسیعی از ۴۰ – تا ۱۲۰ + درجه سانتی گراد کاربرد دارند. همچنین از خواص عالی نوری برخوردار هستند، مقاومت به ضربه آنها در حدود ۱۲۰ برابر شیشه معمولی است. در برابر اغلب مواد شیمیایی و حلال ها مقاوم هستند. وزن سبک در حدود نصف شیشه هم ضخامت آن، حمل و نقل و نصب آسان، مقاومت در برابر شعله کلاس B1 از جمله محاسن آن است؛ همچنین عایق مناسبی برای گرما و صوت هستند.
عمر مصالح پلی کربنات
پلی کربنات ها عمدتاً مصالحی هستند که اگر دچار حادثه خاصی نشوند، تا زمان عمر ساختمان دوام دارند و مورد استفاده قرار می گیرند. پلی کربنات ها مصالح قابل بازیافتی نیستند و بعد از تمام شدن کاربرد آنها، در برخی از موارد می توان از آنها مجدداً استفاده کرد.
