در دوره کارشناسی معماری، در درس معماری معاصر؛ دوره مدرن به عنوان نقطه عطف و تحول معماری و کلیه هنرهای مقدم بر آن تلقی می شد. کارهایی از معماران پیشرو آن زمان می دیدیم که با کارهای سابق خیلی تفاوت داشت و به نوعی سادگی و استفاده از مصالح روز را ترویج می کرد.
چند صباحی بعد هم فرانک لوید رایت سبک ارگانیک و پیوند با طبیعت را مطرح کرد و شاهکار معماریش یعنی خانه آبشار را طراحی و اجرا کرد. خانه ای که در ارتباط تنگاتنگ با طبیعت بود و عناصر طبیعت به درون خانه نفوذ پیدا کرده بودند. البته شایعاتی مبنی بر عدم استفاده کارفرمای خانه آبشار یعنی کافمن از این طرح به دلیل حس عدم امنیت هم مطرح بود که من دلیل مستندی برایش پیدا نکردم.
اما با نگاهی به کارهای امثال فیلیپ جانسون و ویلای خانه شیشه ای او که هنوز هم در ذهنم مانده است در می یابیم تفکرات در دوره مدرن تغییر کرده بود. خانه شیشه ای که همه جایش از بیرون پیدا بود چطور می توانست خانه باشد؟ بیشتر به آکواریوم شبیه بود تا خانه!
بگذریم. اما بعدها به ما گفتند که مدرنیسم اشتباهاتی داشت و کم کم رو به زوال گذاشت و پست مدرنیسم جایش را گرفت و از آن دوران تاکنون سبک های مختلف معماری همزمان با هم وجود دارند و سعی در نابودی یکدیگر هم ندارند.
سبک ویلاسازی اروپا
ساخت ویلا به سبک مدرن در اروپا در بسیاری از موارد هنوز هم به سبک میس ون در روهه و فیلیپ جانسون انجام می شود و سادگی طرح آنها هنوز هم خواهان دارد. جدای از مباحث فرهنگی و اقلیمی به نظر می رسد ویژگی سادگی و بی آلایشی مدرن در عصر حاضر هیچ گاه منسوخ نشده، بلکه بر طرفدارانش روز به روز افزوده می شود.
هر چند به شخصه نظم و سادگی معماری مدرن را به شلوغی و بی نظمی بی معنی دیکانستراکشن ترجیح می دهم. علاقه انسان به فرم های ساده هندسی و استفاده از متریال های پایه در معماری با وجود متریال های به روز تر برای من جذاب است و بیشتر راجع به آن خواهم نوشت. اینکه ما انسان ها تا چه حد به هندسه برای زندگی نیازمندیم موضوعی است که معماری را ساختارمند می کند.
یکی از کارهایی که در سال 2014 ساخته شده و با توضیحات بالا سازگاری دارد؛ ویلایی به سبک مدرن در هلند است. این ویلا در لبه جنگل واقع شده است و در نزدیک ترین حالت ممکن به درختان قرار دارد. ارتباط منحصر به فرد با جنگل الهام بخش طرح بوده است و هدف اصلی وارد کردن طبیعت و جنگل به داخل خانه (از طریق پنل های شیشه ای) و ایجاد یک پس زمینه فصلی و دایم التغییر برای فضاهای داخلی بوده است.
حرف هایی از جنس فرانک لوید رایت و لوکوربوزیه از زبان یک معمار در سال 2014 خود گویای تغییر و تحول بنیادین فکری است که این دو معمار بزرگ به وجود آوردند.
پلان همکف ویلا
هم چنین سعی شده است که خانه ای کودک پسند با فضاهایی اختصاص داده شده برای بازی ایجاد شود که با مقررات موجود منطقه هماهنگ باشد. به عنوان مثال در این منطقه خانه فقط می تواند به اندازه یک طبقه ارتفاع داشته باشد و باید کمتر از 20% مساحت زمین را اشغال کند.
باز هم درس برای ایرانیان! ما برایمان فرقی نمی کند کجا خانه بسازیم. در جنگل، کویر و یا کوهستان. شهرداری ها همیشه می گویند 60 درصد شمال زمین را می توانید بسازید. جالب است در کشوری مثل هلند و در قاره اروپا که سرسبز است به دید ناظر و عدم مداخله در محیط به این اندازه اهمیت می دهند و ما در ایران که با کمبود سرانه سرسبزی به آن بی اعتنا هستیم.
راه حلی که برای هماهنگی با قوانین محلی اتخاذ شده است؛ طبقه ای در داخل زمین و به صورت نیمه زیرزمین است که به عنوان پایه ساختمان عمل می کند. این بخش از ساختمان ویلا شامل اتاق های کودک، اتاق های بازی و دسترسی به پاسیو در فضای باز است.
قسمت فوقانی ساختمان با فلزی پوشیده شده از روی تیره ساخته شده است و به ظاهر در فضای بالای پایه ساختمان معلق می باشد. این قسمت شامل اتاق های پذیرایی است که از ابعاد مختلفی به بیرون دید دارند. در این اتاق های نشیمن از یک سو می توان منظره جنگل و درختان را دید و از سوی دیگر می توان روشنایی و نور روز را در داخل خانه دریافت کرد. همچنین این قسمت از ساختمان در جهت جنوبی دارای تراس ها و نیمکت های چوبی است.
با دیدن تصاویر موجود از این ویلا می بینیم که معمار در بعضی مواقع با پنجره و شیشه منظره بیرون را به ناظر داخل خانه عرضه می کند و در بیرون ساختمان نیز با استفاده از قاب هایی مناظر را گلچین کرده و به ناظر ارائه می دهد. به نظرم در این کار تعریفی که از منظر ارائه می شود را به خوبی می توان دید. منظر انتخاب هوشمندانه بخشی از طبیعت و ارائه آن به ناظر است.
یک پاسخ
سادگی و کاربردی بودن طرح را زیبا کرده است